نقش نماسازی در ادراک فضا توسط انسان ها از کیفیت محیطی معبر (نمونه موردی خیابان مدرس کرمانشاه)

شهر به عنوان عالی ترین نمود تمدن بشر، نقش بنیادی در ایجاد زندگی خوب برای شهروندان دارد. خیابان ها از دیرباز تاکنون اصلی ترین عامل تکوین هویت، ادراک و بقای حیات اجتماعی یک شهر محسوب می شده اند. ازجمله عناصر هویت بخش و کلیدی تشکیل دهنده خیابان ها(در سطوح ملی و محلی)، بدنه و یا به تعبیری نمای ساختمان های آن هستند. بنابراین توجه کافی به اصول طراحی، اجرا و از همه مهم تر ایجاد هارمونی نماهای شهری، موجبات ارتقاء کیفیت بصری و هویت بخشی به شهر را فراهم می آورد. طراحی و اجرای نمای ساختمان در شکل دهی به مجموعه شهری که در آن حضور دارد، موثر است. نماهای ساختمانی یکی از مهم ترین عناصر بصری شهر بوده و بر ارزش زیبایی شناسی شهر اثرگذار هستند. کیفیت نماها در بعد بصری متاثر از ویژگی های فرمی نما است و این ویژگی بازتاب شخصیت معماری، فرهنگ، محلی، اجتماعی، اقلیمی، سیاسی و شرایط اقتصادی منطقه نیز به شمار می آید. امروزه اکثر نمای ساختمان ها به صورت انفرادی و بر اساس سلیقه شخصی بی توجه به بستر و زمینه آن طراحی می گردند. هرچند طراحان با جزئیات نما آشنا می باشند، اما نسبت به ترکیب و چگونگی اثر آن بر ترکیب و سیمای شهر بیگانه اند. اگر به نمای یک ساختمان بدون در نظر گرفتن نمای دیگر ساختمان های شهر توجه شود، همگونی نمای شهری درمجموع از بین می رود. ناهمگونی نماهای شهری علاوه بر اینکه دید نامناسب در سیمای شهری ایجاد می کند تاثیرات منفی بر ساکنان شهرها ایجاد می کند. با توجه به گسترش آشفتگی های موجود در بدنه های شهری و لزوم ساماندهی،یکپارچگی و پیوستگی در مفاهیم مرتبط، ارزش های نماهای مسکونی در حاشیه بافت غنی خیابان مدرس کرمانشاه از چند جنبه مهم زیبایی شناختی شامل: هماهنگی و توازن، تقارن و تضاد، تناسب و مقیاس، رنگ و مصالح استفاده شده در نماها مورد تجزیه وتحلیل و بازبینی قرارگرفته است. این پژوهش بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. در این راستا، ابتدا به تفضیل هر یک از عوامل - زیبایی شناسی در نماسازی تعریف شده و وضعیت موجود نسبت به آن ها موردقیاس و بررسی قرارگرفته است. سپس با استناد به جنبه های فوق الذکر راهکارهایی برای بازنگری و تغییر درروند مرسوم، ایجاد پیوند، ارتباط و هارمونی درروند تکوینی نماهای ساختمان های مسکونی جدید،برای توجه هرچه بیشتر به ادراک و احساسات رشد یافته ذهنی انسان معرفی شده است. همچنین براساس بررسی میدانی از خیابان مدرس جداولی تهیه شد که پیشنهاد هایی برای طراحی نمای شهری و ادراک محیطی به دست آمد.

کلیدواژه ها:

نمای ساختمان ، ادراک ، خیابان مدرس کرمانشاه ، فضای شهری ، هویت.