بررسی تعارضات موجود بین استصحاب و قاعده فقهی

فقیه و مکلف در عالم مصداق و خارج با مواردی روبرو هستند که هم مجرای اصل استصحاب هستند و هم برای تعیین تکلیف شرعی در آن موارد می توان به برخی قواعد فقهی همچون قاعده قرعه، صحه، بد، فراغ و تجاوز و امکان مراجعه کرد. که البته عمل طق هر مجزا، نتیجه ای متفاوت و متعارض با دیگری در پی خواهد داشت. و آنچه مسلم است تکلیف شارع بر رسیدن به نتیجه ی صحیح و شرعی است. پس ناگزیر به حل این تعارض هستیم، لذا با بررسی متون فقهی و اصولی موجود به این نتیجه رسیدیم که با وجود اختلاف نظرهایی که در مورد اصل یا اماره بودن این قواعد وجود دارد، اما اغلب فقها این قواعد را از جمله امارات دانسته و ادله ی متقنی برای ادعای خود دارند. لذا جز در مورد قاعده ی قرعه، سایر قواعد مذکور را مقدم بر اصل عملی استصحاب می دانند و در مورد قرعه نیز با وجود اختلاف نظر در مورد اصل یا اماره بودن آن، هر دو گروه استصحاب را بر آن مقدم می دانند و علت این تقدم را هم منحصر بودن جایگاه قرعه در مواردی می دانند که هیچ راه حلی برای تعیین تکلیف شرعی وجود نداشته و امر مشکلی در بین باشد. اما با وجود استصحاب، امر مشکل که محل جریان قرعه است، منتفی می گردد.

کلیدواژه ها:

تعارض ، قاعده قرعه ، قاعده ید ، قاعده امکان ، قاعده فراغ و تجاوز ، قاعده صحه