فرآیند آبشویی نمک ها در خاک های شور در طول ستون ای دست خورده خاک

تجمع زیاد آنیون ها و کاتیون ها در محلول خاک از رشد و نمو گیاه جلوگیری می کند. بیشترین مشکل در خاک های شور مربوط به نمک های محلول است. خاک های شور حاوی مقدار زیادی از این  نمک ها هستند. بنابراین شستشوی این خاک ها همواره حائز اهمیت است. به منظور بررسی حرکت املاح، آزمایش های آبشویی بر روی ستون های خاک برداشت شده از منطقه عزیز آباد بم، به اجرا در آمد. تیمارهای خاک شامل ستون های خاک دست خورده از پنج نوع بافت مختلف لومی رسی، لومی، لومی رسی شنی، لومی شنی و شنی لومی بودند. ستون ها به گونه ای پر شدند که چگالی ظاهری خاک داخل آن ها ۵/۱ گرم بر سانتیمتر مکعب باشد. آبشویی ستون های خاک تا پنج برابر حجم آب منفذی انجام گرفت. زه آب ها برای تجزیه شیمیایی جمع آوری شدند و از لحاظ کاتیون های محلول (کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم) مورد تجزیه قرار گرفتند. بعد از اتمام آبشویی ستون های خاک به سه قسمت ده سانتیمتری برش داده شدند و در هوا خشک شده و از لحاظ هدایت الکتریکی، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد آب مورد استفاده در آزمایش های آبشویی توانست غلظت املاح و به تبع آن شوری خاک را کاهش دهد و این خاک ها برای اصلاح، نیاز به هیچ گونه ماده اصلاح کننده نداشتند. به طور کلی تاثیر بافت های درشت دانه روی انتقال یون ها بیشتر از خاک های ریزدانه بود و ورود املاح در زه آب در خاک های با بافت ریزتر پیشروی کمتری داشته است، مقدار رس، نقش مهمی در نگهداری و جابجایی یون ها در خاک بازی می کند. براساس نتایج حاصله تفاوت بین مقادیر آب آبیاری مورد نیاز برای جابجایی املاح و شستشوی خاک های شور و سدیمی، به بافت خاک بستگی دارد. به نظر می رسد دلیل اصلی در چنین واکنش هایی، پدیده تبادل کاتیونی می باشد.

کلیدواژه ها:

آبشویی ، بافت خاک ، خاک های شور ، ستون های خاک