بررسی فیتوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و بهینه سازی استخراج مواد موثره میوه گیاه Capparis spinosa L. در منطقه سیستان

گیاه کبر با نام علمی Capparis spinosa L. در طب سنتی منطقه سیستان برای درمان امراض مربوط به کبد، طحال، رفع کم خونی و ضعف بدن مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این مطالعه بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس و بهینه سازی استخراج ترکیبات آنتی اکسیدانی گیاه کبر می باشد. میوه گیاه کبر در تابستان ۱۳۹۳ از روستای نیک محمد شهرستان هیرمند (استان سیستان و بلوچستان) جمع آوری گردید. اسانس به روش تقطیر با آب استخراج گردید و با کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آنالیز اسانس نشان داد ۳۳ ترکیب در اسانس شناسایی شد. ترکیبات اصلی تشکیل دهنده اسانس میوه شامل تیمول (۱/۲۴ درصد) و ایزوتیوسیانات (۲/۲۹ درصد) بودند. شرایط استخراج شامل حلال، زمان، دما و توان دستگاه بود. عصاره میوه گیاه کبر با استفاده از حلال های مختلف (اتانول، متانول و آب) و با روش مایکروویو استخراج و سپس ظرفیت آنتی اکسیدانی عصاره گیاه توسط روش DPPH بررسی شد. عصاره اتانولی با شرایط توان ۳۰۰ وات، زمان ۱۵ دقیقه و درجه حرارت ۸۵ درجه سانتی گراد یک تیمار بهینه برای استخراج ترکیبات آنتی اکسیدانی عصاره بود. نتایج به دست آمده نشان می دهد که عصاره میوه گیاه کبر به عنوان یک منبع بالقوه از آنتی اکسیدان های طبیعی در درمان بیماری ها مدنظر است

کلیدواژه ها:

آنتی اکسیدان ، اسانس ، تیمول ، ایزوتیوسیانات ، کبر (Capparis spinosa L.)