تحلیل پیامدهای توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری زیست محیطی-کالبدی سکونتگاه های روستایی(مطالعه موردی: بخش طرقبه در شهرستان بینالود)

امروزه، توسعه گردشگری به احداث خدماتی در نواحی روستایی انجامیده و ناپایداری­های زیست­ محیطی-کالبدی را در برخی روستاها ایجاد نموده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر تحلیل پیامدهای توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری­های زیست محیطی-کالبدی در بخش طرقبه می­باشد.گردآوری اطلاعات به روش اسنادی-کتابخانه­ای و پیمایشی می­باشد. اطلاعات مربوط به متغیر مستقل (توسعه خدمات گردشگری) توسط روش ویکور و داده­های متغیر وابسته (اثرات زیست­محیطی-کالبدی) به کمک ابزار پرسشنامه­ جمع­آوری شد و توسط این داده­ها، آزمون رگرسیون در نرم­افزار SPSS محاسبه گردید تا تاثیر توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری زیست محیطی-کالبدی بخش طرقبه مشخص شود. در همین راستا، ارزیابی تغییرات کاربری اراضی روستاهای نمونه توسط تصاویر ماهواره­­ لندست و نرم­افزار ENVI  و     GIS صورت گرفت. نتایج آزمون رگرسیون نشانگر رابطه همبستگی قوی، مستقیم و مثبتی با ضریب همبستگی ۸۶/۰ میان دو متغیر خدمات گردشگری و ناپایداری زیست­محیطی و رابطه خطی معنادار با سطح معناداری۰.۰۰۲بین این دو متغیر می­باشد و در فرضیه دوم، ضریب همبستگی به میزان۹۲/۰، بیانگر رابطه قوی، مثبت و مستقیم میان خدمات گردشگری و ناپایداری کالبدی می­باشد و رابطه میان این دو متغیر نیز با سطح معناداری ۰.۰۴، معنادار است. ارزیابی تصاویر ماهواره­ای در دوره ۱۹۸۷-۲۰۱۶ نشانگر کاهش مساحت اراضی کشاورزی و مراتع است که به ترتیب از ۳ا/۳۰۳۱ و ۵۲/۵۷۶۵ هکتار در سال ۱۹۸۷ به ۲/۲۳۴۶ و  ۹۸/۵۵۰ هکتار در سال ۲۰۱۶ رسیده است.  در این بررسی مشخص شد توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری زیست­محیطی-کالبدی روستاهای نمونه تاثیر بسیار زیادی داشته است. بر اساس ضریب تعیین تعدیل­شده، ۸۳ درصد از ناپایداری زیست­محیطی و ۸۹ درصد از ناپایداری کالبدی در روستاهای نمونه تابع توسعه خدمات ­گردشگری می­باشد.

کلیدواژه ها:

خدمات گردشگری ، گردشگری روستایی ، ناپایداری روستایی ، تاثیرات کالبدی ، شهرستان بینالود