کاربرد مدل های یادگیری ماشین در برآورد مکانی فسفر و پتاسیم خاک در بخشی از اراضی دشت آبیک

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 35، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_AREO-35-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 332
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدروح اله موسوی

دانشجوی دکتری گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

فریدون سرمدیان

استاد گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

محمود امید

استاد گروه مهندسی ماشین های کشاورزی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

پاتریک بوگارت

استاد دانشکده محیط زیست و علوم زمین، دانشگاه کاتولیک لوون، لوون، بلژیک

چکیده

مدل­سازی و نقشه­برداری توزیع مکانی عناصر غذایی گیاه در خاک اهمیت ویژه­ای در افزایش بهره­وری بخش کشاورزی و نیل به توسعه پایدار دارد. این پژوهش باهدف تهیه نقشه­های رقومی دو عنصر مغذی فسفر در دسترس (Pav) و پتاسیم قابل تبادل (Kex) خاک با استفاده از مدل­های یادگیری ماشین (MLM) شامل جنگل تصادفی (RF)، کوبیست (CB)، رگرسیون بردار پشتیبان (SVR) و k – نزدیک­ترین همسایگی (k-NN) در دو عمق ۱۵-۰ و ۳۰- ۱۵ سانتی­متر در بخشی از اراضی دشت آبیک صورت پذیرفت. در راستای این هدف ۲۷۸ خاک رخ مطالعاتی در منطقه مورد­مطالعه حفر و پس از نمونه­برداری از افق­های مورد­نظر، خاک­ها برای انجام آزمایش­های مورد­نیاز به آزمایشگاه منتقل شد. ارزیابی کارایی MLM بر اساس روش اعتبارسنجی متقابل با ۱۰-گام صورت پذیرفت. نتایج مدل­سازی حاکی از آن است که مدل RF نسبت به سه مدل دیگر در برآورد مکانی Pav و Kex در دو عمق موردمطالعه دارای بیشترین میزان صحت و حداقل مقدار خطا بود. در عمق ۰-۱۵ سانتی­متر طبق آماره­های ضریب همبستگی تطابق (CCC) برای Pav مقادیر ۸۴/۰، ۷۴/۰، ۴۸/۰ و ۳۵/۰ و حداقل مقدار میانگین ریشه مربعات خطا نرمال شده (NRMSE) ۳۸/۰، ۵۴/۰، ۷۰/۰ و ۸۰/۰ به ترتیب توسط مدل­های RF، CB، k-NN، SVR و برای Kex در همین عمق مقادیر CCC برابر ۸۲/۰، ۷۲/۰، ۷۰/، ۴۷/۰ و NRMSE ۲۵/۰، ۳۴/۰، ۳۶/۰ و ۴۵/۰ به ترتیب توسط مدل­های RF، CB، SVR، k-NN مشاهده گردید. نتایج مشابهی برای لایه ۳۰-۱۵ سانتی متر به دست آمد. اهمیت نسبی متغیرهای محیطی موید نقش­ موثرتر ویژگی­های خاک نسبت به سایر متغیرهای محیطی در برآورد Pav و Kex بود. با توجه به نقشه­های پهنه­بندی دو عنصر مغذی و غالب بودن کاربری ­زراعی در اراضی موردمطالعه، بخش­های عمده­ای از منطقه بر اساس مقادیر استاندارد Pav دارای کمبود بود. بنا بر این، به­منظور افزایش بهره­وری و بهبود مدیریت حاصلخیزیخاک استفاده از کودهای فسفات با نظارت کارشناسان خاک توصیه می­شود.  

کلیدواژه ها

فسفر در دسترس, پتاسیم قابل تبادل, مدل سازی مکانی, نقشه برداری رقومی خاک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.