تجزیه و تحلیل روند تغییرات زمانی کیفیت منابع آب زیرزمینی با استفاده از آزمون ناپارامتری منکندال و روش تخمینگر شیب سن نمونه پژوهش: دشت یزد- اردکان

چکیده ۱آب زیرزمینی از مهم ترین منابع تامین کننده آب مورد نیاز کشاورزی، شرب و صنعت به ویژه در مناطق خشک فلات مرکزی ایران است؛ بنابراین بررسی روند تغییرات کیفی آن اهمیت فراوانی در مدیریت پایدار منابع آب دارد. در همین زمینه پژوهش حاضر روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی را در دشت یزد- اردکان با استفاده از روش ناپارامتری من کندال و تخمین گر شیب سن بررسی کرده است. برای این منظور از آمار و اطلاعات ۲۵ محل اندازه گیری (چاه، چشمه و قنات) در بازه زمانی ۸۳- ۸۴ تا ۹۳- ۹۴ مربوط به دوره تغذیه و تخلیه استفاده شد. پارامترهای بررسی شده شامل میزان اسیدیته، هدایت الکتریکی، غلظت املاح محلول، نسبت جذب سدیم، بی کربنات، کلر، سولفات، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، سدیم و درصد سدیم محلول بوده است. در این انتخاب تلاش شده است منابع برداشت (چاه، چشمه و قنات) پراکنش مناسب در کل سطح دشت و آمار استفاده شده ازنظر طول دوره آماری نواقص کمتری داشته باشد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد روند تغییرات تمامی متغیرهای کیفی بررسی شده در این دشت رو به افزایش بوده است و در طول دوره تغذیه ۲/۴۹ درصد و در طول دوره تخلیه ۸/۵۰ درصد، روند منفی معنا دار را در سطح اعتماد ۹۰ درصد نشان دادند. حال آنکه روند مثبت معنا دار در طول دوره زمانی تغذیه، ۳/۴۵ درصد و در طول دوره تخلیه، ۷/۵۴ درصد را در سطح اعتماد ۹۰ درصد نشان داد. با توجه به مثبت بودن شیب خط روند برای متغیرهای کیفی موثر در منابع آب زیرزمینی می توان نتیجه گرفت که روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی در این دشت رو به کاهش بوده و این روند در زمان های تخلیه یا برداشت نسبت به زمان های تغذیه بیشتر بوده که ناشی از کاهش بارش ها و پیرو آن کاهش کیفیت منابع آب زیرزمینی بوده است.

کلیدواژه ها:

روند ، کیفیت آب زیرزمینی ، روش ناپارامتری منکندال ، تخمین گر سن ، دشت یزد- اردکان