جایگاه سکونتگاه های شهری ایران، در عرصه ی جهانی شدن و توسعه ی پایدار

    یکی از معیارهای مهم توسعه ی پایدار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، توجه ویژه به شهرها و سکونتگاه های شهری است. فرایند شهر نشینی در ایران بی وقفه و مستمر و پویا، همگام با جهانی شدن طی مسیر می کند. این مهم یکی از موضوعات پرارزش در حوزه ی توسعه ی شهری به خصوص جهانی شدن شهری به شمار می رود. کنترل روند توسعه در سکونتگاه های انسانی، از فعالیت های سخت و انرژی بری است که همواره مد نظر برنامه ریزان می باشد. بسیاری از افرادی که ساکن در سکونتگاه های غیررسمی، آلونک ها، زاغه ها هستند، برخی دچار مسائلی می گردند که ناشی از بدبختی های پنهانی است که در آنان و عده زیادی از مردم فقیر سراسر گیتی وجود دارد و اینها در روند جهانی شدن آشکار می شوند و گاه مشکلاتی را نیز پدیدار می سازند. در این راستا، جمعیت ایران اسلامی در سال ۱۳۳۵ تعداد ۱۸۹۵۴۷۰۴ نفر بوده که تعداد ۵۹۵۳۵۶۳ نفر آن را جمعیت شهری به خود اختصاص داده و در ۲۰۱ نقطه ی شهری ساکن بوده اند و در سال ۱۳۹۰ یعنی ۵۵ سال بعد، جمعیت ایران به ۷۵۱۴۹۶۶۹ نفر افزایش یافته که تعداد ۵۳۶۴۶۶۶۱ نفر آنان را جمعیت شهری تشکیل می داده که در ۱۱۴۰ نقطه ی شهری مستقر بوده اند. لذا، در این مدت تعداد ۴۷۶۹۳۰۹۸ نفر بر جمعیت شهری افزوده شده و تعداد۹۴۱ نقطه ی شهر نیز افزایش یافته است. ازطرفی، از بعد پر جمعیت ترین کشورهای جهان، ایران در رتبه ۱۷ قرار گرفته است و از نظر ضریب شهرنشینی، آمریکا ۷۹ درصد، ترکیه ۷۶ درصد و ایران ۷۰ درصد می باشد. این آمارها نشان از این دارد، که در عرصه ی جهانی شدن، ایران همسو با سایر کشورهای جهان حرکتی روبه جلو در زمینه ی توسعه ی پایدار دارد. پرواضح است که کمبود منابع ضروری، فقدان نیروهای متخصص، مدیریت های ضعیف و از طرفی فساد، فقر، ناملایمات متفاوت اقتصادی و اجتماعی از عواملی اند که توان دولتمردان و حکومت ها را در خدمات رسانی به آحاد مردم، محدود ساخته است. اما نمی توان همانند گذشته به سادگی از کنار این معضلات گذشت، بلکه باید با امیدواری به آینده و با برنامه ریزی و مدیریت شایسته، با انجام اقدامات ضروری در زمینه ی امکان دسترسی سهل تر به مساکن مناسب، ایجاد زیرساخت های لازم و اساسی، ارایه ی خدمات مناسب اولیه، حذف و یا کم رنگ نمودن نابرابری های آشکار بین اغنیاء و فقراء و با هدف کمال مطلوب انسانی، راه را به سمت توسعه ی پایدار در عرصه ی جهانی شدن هموار ساخت که در این مقاله به بخشی از آن پرداخته می شود.  

کلیدواژه ها:

سکونتگاه های شهری ، شهرها ، جهانی شدن ، نابرابری ها ، توسعه ی پایدار