ارزشیابی راهبردهای زیست محیطی برای توسعه پایدار کشور

امروزه نقش انکارناپذیر محیط زیست در فعالیتهای اقتصادی جوامع بشری سبب شده تا اصطلاح توسعه پایدار در ادبیات جهانی مطرح گردد. توسعه پایدار درک درست از تعامل در نظام به هم پیوسته فرایندهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است. در حقیقت توسعه اقتصادی اجتماعی، بدون توجه به مسایل و مباحث زیست محیطی توجیه پذیر نیست. افزایش آلودگی به ویژه در مناطق صنعتی موجبات نگرانی کشورهای جهان را فراهم آورده که خود منجر به مطرح شدن آن در سطح بین المللی گردیده و چار هاندیشی در این ارتباط آغاز شده است. در راستای اجرایی شدن دستور کار ٢١ در برنام ههای توسعه کشوری، کشور ایران برنامه هایی را در دست اجرا دارد تا رویکردی همه جانبه را برای محیط زیست تدوین نماید. در این ارتباط ایران در قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بخش دوم به حفظ محیط زیست، آمایش سرزمین و توازن منطق های و در فصل پنجم و ششم آن به مسئله حفظ محیط زیست و در فصل هفتم به مقوله ارتقای سلامت و بهبود کیفیت زندگی اشاره کرده است. جهت گیری راهبرد ملی توسعه پایدار براساس برنامه چهارم توسعه شامل، انرژی و آلودگی هوا، آب و بهداشت محیط، فقرزدایی و ساماندهی اسکان شهری و روستایی، کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، تنوع زیستی و توسعه گردشگری طبیعی، صنایع و معادن، آموزش و تحقیقات و مدیریت و کاهش مخاطرات می باشد. با توجه به اهداف جهانی حفاظت از محیط زیست که شامل کاهش فشارهای زیست محیطی بر سلامت انسانها و ارتقای وضعیت زیست بومها و مدیریت صحیح منابع است و باتوجه به شیوه های ارزشیابی که در دنیا برای کمی کردن راهبردهای پایدار زیست محیطی به کار م یرود (شاخص عملکرد زیست محیطی و شاخص پایداری زیست محیطی)، در سال ٢٠٠٦ میلادی از نظر شاخص عملکرد زیست محیطی ایران با کسب نمره ٧٠ در رتبه ٥٣ و در سال ٢٠٠٥ میلادی براساس شاخص پایداری زیست ٣٩ در رتبه ١٣٢ در میان کشورهای جهان قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، راهبردهای زیست محیطی ، شاخص پایداری زیست محیطی ، شاخص عملکرد زیست محیطی ، برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی