سیر تطور تفسیر آیات قرآنی حجاب (احزاب ۵۹ و نور ۳۱)

در این مقاله، به دو آیه مهم دستور به حجاب (آیات ۵۹ احزاب و ۳۱ نور) و سیر تفسیر آنها در طی تاریخ می پردازم و با استفاده از نظریه دریافت، به این نتیجه می رسم که در دوران مدرن، یعنی اواخر قرن نوزدهم، تفسیر آیات حجاب و به ویژه توجیه همراه با آن تحول می یابد. در تفسیر پیشامدرن مفسران بیشتر در پی آن بوده اند که توجیه را به تفاوت طبقاتی میان زنان آزاد و کنیزان مربوط کنند. در این دوران حفظ عفت معمولا به خانه نشینی زنان مربوط می شد. اما در دوران مدرن تفاسیر تحولی جدی پیدا کرد. مهم ترین هدف برای پوشش سر حفظ عفت فردی و اجتماعی دانسته می شد. این تحول چند عامل احتمالی دارد: ظهور توجیهات عقلانی برای احکام پس از دوران اصلاح، الغای برده داری، و حضور فعال زنان در جامعه. این تحول را همچنین با استفاده از نظریه رهایی بخش «گفتمان وارونه» می توان توضیح داد.

کلیدواژه ها:

آیه ۵۹ احزاب ، آیه ۳۱ نور ، مسئله حجاب ، اصلاح دینی در جهان اسلام ، تاریخ تفسیر ، نظریه دریافت ، گفتمان وارونه