نفس کمال یافته در متن های دینی ایرانی (اوستا، متن های پهلوی زردشتی، متن های مانوی و فارسی دری)

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 259

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADYAN-5-10_005

تاریخ نمایه سازی: 23 بهمن 1400

چکیده مقاله:

ریشه ایرانی باستان واژه wāxš، wak- به معنای «سخن گفتن» و ریشه اوستایی آن vak-، دربردارنده معنای «گفتن» است و vāxš در یسنا، ۱۷: ۴۴ به معنای «سخن» در حالت فاعلی مفرد مونث به کار رفته است؛ اما در دوره میانه، این واژه در معنای «روح/نفس» بروز یافته و لغت نویسان این معنا از واژه را مطرح کرده اند. می توان از این واژه به «نفس سخن گو» تعبیر کرد. در متون پهلوی زردشتی نیز واژه waxšūr (پیامبر) را برای زردشت به کار برده اند. همچنین، در متن های کهن فارسی، اگرچه این واژه دیده نمی شود، معنای در پیوند با هم این واژه، یعنی سخن گویی و نفس (نفس سخن گوی) پدیدار است. ناصر خسرو «سخن» را «طعام جان» خوانده و بارها از ترکیب نفس سخن گو (همان نفس کمال یافته در متون مانوی) یاد کرده است. او چنان وصفی از «سخن» به دست می دهد که گویا می توان واژه «جان» را جانشین آن کرد و آن دو را یکی انگاشت. این موضوع می تواند از معنای واژه wāxš برخاسته باشد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

حمیدرضا اردستانی رستمی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن حکیم (۱۳۷۱). ترجمه و توضیح: سید جلال الدین مجتبوی، ...
  • انجیل عیسی مسیح (بی تا). بی جا: بی نا ...
  • آلبری، چارلز رابرت سیسیل (۱۳۸۸). زبور مانوی، ترجمه: ابوالقاسم اسماعیل ...
  • پورداود، ابراهیم (۱۳۸۴). گات­ها، تهران: اساطیر ...
  • تبریزی، محمدحسین بن خلف (۱۳۵۷). برهان قاطع، به اهتمام: محمد ...
  • دینکرد هفتم (۱۳۸۹). تصحیح متن، آوانویسی، نگارش فارسی، واژه نامه ...
  • روایت پهلوی (۱۳۹۰). آوانویسی، برگردان فارسی، یادداشت ها و واژه ...
  • زادسپرم (۱۳۸۵). وزیدگی­های زادسپرم، پژوهش: محمدتقی راشد محصل، تهران: پژوهشگاه ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۸۶). شاه نامه، تصحیح: جلال خالقی مطلق ...
  • فروزان فر، بدیع الزمان (۱۳۷۵). شرح مثنوی شریف، تهران: زوار ...
  • کتاب پنجم دینکرد (۱۳۸۸). آوانویسی، ترجمه، تعلیقات، واژه نامه: ژاله ...
  • بلخی (مولانا)، جلال الدین محمد (۱۳۸۵). مثنوی، تصحیح: رینولد نیکلسون، ...
  • مینوی خرد (۱۳۸۰). ترجمه: احمد تفضلی، تهران: توس ...
  • میهنی، محمد بن منور (۱۳۸۱). اسرار التوحید، مقدمه، تصحیح و ...
  • ناصر خسرو، ابومعین (۱۳۷۸). دیوان، تصحیح: مجتبی مینوی و مهدی ...
  • ناصر خسرو، ابومعین (۱۳۸۵). زاد المسافرین، تصحیح: محمد بذل الرحمن، ...
  • ویدنگرن، گئو (۱۳۹۵). جان مایه ایرانی (از آغاز تا ظهور ...
  • هالروید، استوارت (۱۳۸۸). ادبیات گنوسی، ترجمه: ابوالقاسم اسماعیل پور، تهران: ...
  • Bartholomae, C. (۱۹۶۱). Altiransiches Wörterbuch, Berlin ...
  • Boyce, M. (۱۹۷۵). A Reader in Manichaean Middle Persian and ...
  • Boyce, M. (۱۹۵۴). The Manichaean Hymn-Cycles in Parthian, London-New York-Toronto ...
  • Dānāk-u Mainyō-ī Khrad; Pahlavi; Pazand and Sanskrit Texts (۱۹۱۳). B. ...
  • Durkin - Meisterernst, D. (۲۰۰۴). Dictionary of Manichaean Texts, Turnhout: ...
  • Geldner, K. F. (۱۸۸۶). Avesta; The Sacred Books of the ...
  • Henning, W. B. (۱۹۷۷). "Ein manichäisches Henochbuch", BSOAS ۱۴, pp. ...
  • Iranian Bundahišn. (۱۹۷۸). Rivāyat-ī Ēmēt-ī Ašavahištā, Part ۱, ed. K. ...
  • Jackson, A. V. W. (۱۸۹۲). An Avesta Grammar, Stuttgart ...
  • MacKenzie, D. N. (۱۹۷۱). A Conise Pahlavi Dictionary, London ...
  • Nyberg, H. S. (۱۹۷۴). A Manual of Pahlavi, Wiesbaden ...
  • Reichelt, H. (۱۹۶۸). Avesta Reader, Texts, Notes, Glossaryand Index, Strassburg ...
  • The Complete Text of the Pahlavi Dinkard (۱۹۱۱). D. M., ...
  • Zātsparam (۱۹۶۴). Vichitakīhā - ī Zātsparam, Text and Introduction by: ...
  • نمایش کامل مراجع