اولویت بندی قابلیت های رقابتی در صنعت خودرو با استفاده از AHP فازی (مطالعه موردی شرکت ایران خودرو)

عواملی چون تشدید رقابت جهانی، تغییرات سریع، چرخه عمر بسیار کوتاه، شرکت های تولیدی را با چالش های عمده ای روبرو ساخته است. رقابت پذیری بلند مدت شرکت به ایجاد قابلیت هایی بنیادین بستگی دارد که موجب نوآوری های مداوم در محصولات تولیدی شرکت گردد.از اصطلاحات مختلفی برای تشریح مفهوم قابلیت های رقابتی در مطالعات مدیریت عملیات استفاده شده است. از جمله این اصطلاحات قابلیت های رقابتی، اولویت های رقابتی، قابلیت ها یا شایستگی های تجمعی می باشند.بقاء تولید کنندگان در بازارهای جهانی به قابلیت های رقابتی آنها بستگی دارد. بعضی از شرکت ها اظهار می کنند که با تولید سریع تر محصولات می توانند عملکرد بهتری داشته باشند و برخی نیز بیان می کنند با تولید محصولاتی با کیفیت بالا و قیمت پایین، می توانند عملکرد بهتری داشته باشند (فرولیچ و دیکسن ، 2001). به اعتقاد برخی نیز، قابلیت های مربوط به خدمات مشتریان فواید بیشتری به دنبال دارد. (وایز و بامگارنتر ، 1999). اولویت رقابتی به عنوان توانایی شرکت یا صنعت در دستیابی به عملکرد بهتر نسبت به رقبا از نظر نوآوری، تعریف می شود(هیل و جونز ، 1995 ). اولویت رقابتی ویژگی هایی از شرکت است که موجب جذب بیشتر مشتری می شود. به عبارت دیگر اولویت های رقابتی نقاط بالقوه تمایز یک شرکت با رقیبانش است (ارنسال و همکاران ، 2006). شرکت ها برای توسعه منابع جدید و تقویت منابع فعلی با فشارهای زیادی روبرو هستند. معیارهایی چون نرخ رشد فروش، سود و نرخ بازگشت سرمایه به عنوان معیارهای پذیرفته شده عملکرد مالی در شرکت های غربی هستتند(حافیز و همکاران ، 2002).در سال 1983، دو محقق هلندی به نام‌های لارهورن و پدریک ، روشی را برای فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی پیشنهاد کردند که براساس روش حداقل مجذورات لگاریتمی بنا شده است. تعداد محاسبات و پیچیدگی مراحل این روش باعث شده است که چندان مورد استفاده قرار نگیرد. در سال 1996 روش دیگری تحت عنوان روش تحلیل توسعه‌ای (EA)، توسط یک محقق چینی به نام چانگ ارائه گردید که اعداد مورد استفاده در این روش، اعداد فازی مثلثی هستند( آذر، 1381).در این مقاله پس از مرور جامع ادبیات بحث قابلیت های رقابتی و تبیین درخت ساسله مراتبی با هدف بیشینه سازی عملکردهای مالی(نرخ رشد فروش، سود و نرخ بازگشت سرمایه) و با بکارگیری تکنیک تحلیل توسعه ای چانگ، قابلیت های رقابتی در صنعت خودرو (هزینه، قیمت، کیفیت، انعطاف پذیری و زمان) اولویت بندی شده اند.