بررسی تطبیقی مصداق «اهل بیت» در آیه تطهیر از منظر مفسران فریقین *

یکی از بزنگاه های مورد اختلاف فریقین، تعیین مصداق اهل بیت در آیه تطهیر می باشد. با توجه به نقش اساسی این فراز از آیه ۳۳ سوره احزاب، در حوزه اعتقادی فریقین، پژوهشگر با واکاوی مفاهیم به کار رفته در آیه و ارتباط لفظی و سیاقی میان آن ها و هم چنین بیان دیدگاه مفسران فریقین، مفهوم اصلی و واقعی اهل بیت در آیه تطهیر را شناسایی می کند. از میان مفسران اهل سنت، برخی از آن ها مصداق اهل بیت را فقط در بستگان سببی پیامبر یعنی زنان پیامبر معنا کرده اند و برخی دیگر مصداق آن را علاوه بر زنان، پنج تن آل عبا (پیامبر اسلام علی، فاطمه، حسن و حسین^ ) می دانند. اما مفسران شیعه و برخی از مفسران اهل سنت قائل اند که مراد از اهل بیت فقط پنج تن آل عبا هستند و لاغیر. با بررسی انجام گرفته، دلایل مفسران فریقین را می توان در سه محور روایی، ادبی و سیاقی تقسیم کرد. آن ها با استناد به روایات ام سلمه، عایشه و عکرمه و نیز بررسی مفهوم اهل بیت و ضمائر به کار رفته در آیات ۲۸ تا ۳۴ سوره احزاب و هم چنین وحدت و عدم وحدت آیه تطهیر با آیات قبل و بعد، اقوال خود را پایه ریزی کرده اند.

کلیدواژه ها:

آیه تطهیر ، اهل بیت ، آل عبا ، عصمت