انتخاب قرائات از دیدگاه امین الاسلام طبرسی

دو تفسیر «مجمع البیان لعلوم القرآن» و «جوامع الجامع» از ابوعلی فضل بن حسن طبرسی در طول نزدیک به ده قرنی که از تالیفشان می گذرد، هم چنان بر تارک دانش تفسیر قرآن می درخشند و الهام بخش بسیاری از تفاسیر پس از خود بوده اند. توجه به قرائات قرآنی در این دو تفسیر افزون بر اینکه گویای تسلط طبرسی بر این علم می باشد، می تواند یافته های موجود در زمینه گرایشات قرائت قرآن در قرن و منطقه زندگی ایشان را تکمیل کند. در این نوشتار، ضمن ارائه برخی از مستندات موجود درباره وضعیت قرائت قرآن در منطقه خراسان بزرگ تا پیش از زندگی طبرسی در قرن پنجم قمری، گزارش دقیقی از موضوع قرائت در دو تفسیر یاد شده، ذکر و گرایش مفسر در انتخاب یا ترجیح قرائت در خلال تفسیر آیات قرآن مطرح گردیده و نشان داده شده است که تا دوره زندگی وی، هیچ یک از قرائات هفت گانه مشهور در خراسان تعین نداشته است، ولی تمایل زیادی به قرائت ابوعمرو بصری وجود داشته است. طبرسی نیز دیدگاهش در معنای آیات را به خصوص در مواردی که با مفهوم آیه سازگارتر است، در هر دو تفسیرش همان قرائت قرار داده است.

کلیدواژه ها:

قرآن ، علم قرائات قرآن ، مجمع البیان ، جوامع الجامع ، طبرسی ، تاریخ قرائات