پژوهشی در حقیقت احکام وضعی در اندیشه محقق اصفهانی *
محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات فقه امامیه، دوره: 93، شماره: 2
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 115
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PFE-93-2_024
تاریخ نمایه سازی: 20 بهمن 1400
چکیده مقاله:
احکام شرعی به تکلیفی و وضعی تقسیم میشوند. احکام تکلیفی، احکامیاند که به نحو اقتضا یا تخییر به افعال اختیاری بندگان تعلق میگیرند، اما احکام وضعی، به طور مستقیم به افعال بندگان تعلق نمیگیرند. در اندیشه محقق اصفهانی، حکم تکلیفی عبارت از «الانشاء بداعی جعل الداعی» است. به باور ایشان، احکام وضعی عدد خاصی نداشته و شامل هرحکم غیرتکلیفی میشود. پرسش مهم در باب احکام وضعی این است: آیا احکام وضعی، جعل استقلالی دارند یا از احکام تکلیفی انتزاع شدهاند؟ در صورت دوم، آیا اسناد جعل شرعی به آن ها حقیقی است یا مجازی است؟ در پاسخ به این مسئله، چند دیدگاه در میان اصولیان مطرح است: برخی اصولیان همچون شهید ثانی، شیخ بهایی، فاضل تونی، وحید بهبهانی و دیگران بر این باورند که احکام وضعی نیز همچون احکام تکلیفی، جزء انشائات و اعتبارات شارع اند. بنابراین، اسناد جعل شرعی به آن ها اسناد حقیقی است. اما در مقابل، برخی اصولیان همچون شهید اول، شریف العلماء، شیخ انصاری و دیگران بر این باورند که احکام وضعی از احکام تکلیفی انتزاع شده و اسناد جعل شرعی به آن ها اسناد حقیقی نیست. در مقابل این دو دیدگاه، دیدگاه سومی مطرح است که قائل به تفصیل شده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان