مسئولیت پزشک در نظام حقوقی ایران با نگاه به مبانی قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲*

معالجه های که توسط پزشک انجام می شود، از دو جنبه کیفری و مدنی بررسی می گردد. این اعمال طبی و جراحی، در صورت وجود شرایط مقرر در ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ جرم نخواهد بود. از لحاظ مسئولیت مدنی علی رغم این مطلب که یکی از مباحث مهم مسئولیت های مدنی، مسئولیت پزشکان است، در قانون مدنی و قانون مسئولیت مدنی حکمی خاص در این مورد وجود ندارد و این قوانین نسبت به آن ساکتند، ولی در قانون مجازات اسلامی در مبحث موجبات ضمان به طور خاص، موادی به این موضوع اختصاص یافته است. در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ در مواد ۴۹۷-۴۹۵ مسئولیت پزشک از مصادیق مسئولیت مبتنی بر تقصیر شناخته شده است که بسیار اهمیت دارد؛ زیرا در قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ مسئولیت پزشک از مصادیق مسئولیت محض (مطلق) محسوب می گردید. بنابراین قانون گذار در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ از مبنای سابق خود که مبتنی بر نظر مشهور فقهی بوده، عدول نموده و در اقدامی ستایش آمیز نظر غیرمشهور فقهی را پذیرفت. در این نوشتار مسئولیت مدنی و کیفری پزشک در نظام حقوقی ایران با نگاه و توجه به قانون جدید مجازات اسلامی بررسی می شود.

کلیدواژه ها:

مسئولیت کیفری ، مسئولیت مدنی ، پزشک ، تقصیر ، قصور ، اخذ برائت