تحلیل ساختاری مولفه های موثر بر توسعه روستایی با تاکید بر اقتصاد غیررسمی در استان کردستان (مطالعه موردی: مناطق روستایی مرزی شهرستان های مریوان و بانه)

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش اقتصاد غیررسمی در توسعه روستایی روستاهای واقع در مناطق مرزی شهرستان های بانه و مریوان با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی ساکنان نواحی روستایی واقع در دو شهرستان بانه و مریوان، در دهستان های مرزی این شهرستان ها که به صورت مستقیم با مرز در ارتباط هستند، می باشد. لذا، چهار دهستان در شهرستان بانه و دو دهستان در شهرستان مریوان هدف نهایی مطالعه حاضر بوده واز بین روستاهای این دهستان ها، ۲۷ روستا که در فاصله ی حداکثر ۳۰ کیلومتری مرز واقع شده اند مورد مطالعه قرار گرفته اند. براساس آخرین آمارگیری نفوس و مسکن (۱۳۹۵)، ۹۷۸۸ خانوار در روستاهای هدف پژوهش ساکن هستند. نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند(۳۷۰ سرپرست خانوار).ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازه ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تایید قرار گرفته است. تحلیل داده ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS وAMOS انجام شده است. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخص های برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد، مولفه های کیفیت زندگی (۴۰۹/۰= γ، ۵۱/۴ = Z)، زیست-محیطی (۳۶/۰= γ، ۳۹/۵ = Z)، مهاجرت (۶۴/۰= γ، ۲۵/۸ = Z)، توانمدی اقتصادی (۴۱/۰= γ، ۶۴/۵ = Z) و کیفیت کالبدی فضایی روستا و مساکن آن (۳۹/۰= γ، ۲۵/۵ = Z) تبیین کننده ی ۶۸ درصد از تغییرات پراکنش توسعه روستایی هستند.

کلیدواژه ها:

اقتصاد غیررسمی ، توسعه روستایی ، روستاهای مرزی ، معادلات ساختاری ، استان کردستان