هیدروژئوشیمی و بررسی کیفیت آب چشمه ها و آب های آشامیدنی روستاهای واقع در حوضه آبریز رودخانه آغ دره، شمال باختر تکاب، استان آذربایجان غربی

مقایسه متغیرهای فیزیکوشیمیایی(pH، Eh،EC ،TDS ،TH ، TA، دما و شوری) اندازه­گیری شده و تجزیه­های شیمیایی نمونه­های آب چشمه­ها و آب های آشامیدنی روستاهای واقع در حوضه آبریز رودخانه آغ­دره در شمال باختری شهرستان تکاب تفاوت­های چشمگیری را نشان داده است. بر اساس این نتایج، در میان چشمه­های آب نمونه­برداری شده کمترین مقادیر pH و بیشترین مقادیر TDS، EC، شوری، سختی کل، قلیائیت کل، غلظت کاتیون­ها، آنیون­ها و عناصر بالقوه سمناک As وSb به چشمه­ واقع در پایین­دست معدن متروکه آنتیموان  آغ­دره بالا (چشمهAq.D۱-۱) و چشمه واقع در پایین­دست سدهای باطله واحد استحصال طلای آغ­دره (چشمه Aq.D۵) تعلق دارد. غلظت کل As وSb در چشمهAq.D۱-۱ به ترتیب g/lμ ۳۷۵۳ و g/lμ ۳۲۰ و در چشمه Aq.D۵ به ترتیب g/lμ ۱۶۲ و g/lμ ۳ است. در میان نمونه­های آب­ آشامیدنی روستاهای محدوده مورد مطالعه بالاترین غلظت As۰ به آب آشامیدنی روستای آغ­دره پایین با غلظت کل As g/lμ ۲۹ و در مورد Sb به آب آشامیدنی روستای آغ­دره وسط با غلظت کل Sb g/lμ ۵ تعلق دارد. بر اساس مقادیر مجاز اشاره شده در استانداردهای بین­المللی، غلظت کاتیون­ها و آنیون­های اصلی و مقادیر پارامترهای فیزیکوشیمیایی (به غیر از سختی کل) نمونه­های آب چشمه­ها و آب­های آشامیدنی روستاهای محدوده مورد مطالعه در دامنه مقادیر مجاز تعیین شده قرار دارند. با توجه به بررسی­های صورت گرفته مشخص شده است که آلودگی As وSb چشمه Aq.D۱-۱ منشا زمین­زاد (geogenic) دارد و از شیل­های سیاه با غلظت بالایی از عناصرAs وSb ناشی شده است، در حالی که آلوده شدن آب چشمه Sp.۵ منشا انسان زاد (anthropogenic) دارد و از نشت پساب ذخیره شده در پشت سدهای باطله واحد استحصال طلای آغ­دره و نفوذ آن به آب چشمه­های پایین­دست ایجاد شده است.

کلیدواژه ها:

کیفیت آب آشامیدنی ، آلودگی آرسنیک و آنتیموان آب ، حوضه آبریز رودخانه آغ دره ، تکاب ، استان آذربایجان غربی