معرفی اکوسیستم های کلان مرتعی ایران

عدم شناخت کافی از اهمیت و ظرفیت اکوسیستم های مرتعی در تمام سطوح مدیریتی کشور، باعث شده است که همگان، عرصه های مرتعی را به عنوان ذخیره زمین برای پروژه های توسعه ای وعمرانی آینده محسوب کنند. در حالی که اکوسیستم های مرتعی، گسترده ترین، متنوع ترین و ارزشمندترین رویشگاه های طبیعی کشور هستند و ضروری است با پذیرش رویکرد "اکوسیستم محور"، ویژگی ها، ظرفیت ها و نوع خدمات هریک از آنها شناسایی شود و اقدام لازم برای "حفاظت"، "احیا" و "بهره برداری پایدار" از آنها، به عنوان سه مولفه رویکردی مرتبط با اکوسیستم های مرتعی، انجام شود. از اینرو، انتظار می رود انجمن مرتعداری ایران، به عنوان مهمترین تشکل فعال بزرگ ترین اکوسیستم خاکی کشور، ضمن هویت بخشی به تک تک اکوسیستم های مرتعی و برجسته کردن نقش اکوسیستمی آنها، در فرایند آموزش، پژوهش و مدیریت این عرصه ها نیز تحولات اساسی را به وجود آورد و به گونه ای برنامه ریزی گردد که هریک از متخصصان، انرژی و توان خود را بر یکی از اکوسیستم ها، متمرکز نمایند و دغدغه آنها، پاسخ به مسائل و مشکلات حاکم بر این رویشگاه ها باشد. در این ارتباط، متناسب با ارتفاع از سطح دریا، عرض جغرافیایی و اقلیم، اکوسیستم های شبه ساوان، شوره زار، درمنه زار، گون زار و اکوسیستم های آلپی و شبه آلپی، در ذیل عنوان "مراتع"، قابل تفکیک هستند. همچنین در کنار این اکوسیستم های هویت دار، سایر اکوسیستم ها مانند اکوسیستم های مارنی (بدلندها)، شن زارها و اکوسیستم های ماندابی (وتلند) و نیز به صورت پراکنده در نقاط مختلف کشور گسترده شده اند. هرکدام از این اکوسیستم ها، با توجه به گستردگی و گوناگونی، از منظر اکولوژیکی و زیست جغرافیایی و حقوقی، دارای تعاریف و طبقه بندی های مختلفی می باشند و دارای هویتی مستقل با خاستگاه اکولوژیکی و رویشگاهی متفاوتی هستند که برداشت و تعریف ناقص از این موضوع، سبب غفلت در شناخت درست این اکوسیستم های مرتعی شده است.

کلیدواژه ها:

پایداری اکوسیستم ها ، ریختارهای گیاهی ، مراتع ، نگرش اکوسیستمی ، نواحی رویشی