بازخوانی جایگاه دین در جامعه پست سکولار

تحولات انقلابی و غیر انقلابی گسترده در واپسین دهه­های پایانی قرن بیستم در اقصی نقاط جهان، ازجمله پیدایش الاهیات رهایی بخش در ضمن انقلاب­های آمریکای لاتین و اروپای شرقی، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور انقلاب­های رنگی در آسیای میانه، پیدایش شبه انقلاب­های عربی در خاورمیانه، گسترش فرهنگ­های غیر مسیحی در اروپای غربی و پیدا شدن حادثه تروریستی یازدهم سپتامبر در ایالات متحده، شرایط جدیدی را برای جهانیان رقم زد. شرایط نوین پیچیده و فراگیر آموزه­های بنیادین تجدد، ازجمله سکولاریسم را با مشکلات جدی مواجه ساخت. در پاسخ به چنین وضعیت بحرانی جدید، ایده «پست­سکولار» در آغاز قرن بیست­ویکم تولد یافت. متفکران پست­سکولار با تجدیدنظرطلبی جدی در سکولاریسم، می­کوشند پذیرش نقش مذهب در حوزه عمومی را با شرایط ویژه­ای به رسمیت بشناسند. شبیه سازی وارونه این شرایط در جهان سوم می­تواند تجدیدنظرطلبی در جامعه اسلامی جدید را در پی داشته باشد. این نوشتار از طریق بازخوانی این تحولات به عنوان زمینه پیدایش عصر پست­سکولار و بازفهمی چنین عصری، درنهایت می کوشد با الهام از دستاوردهای چنین عصری، برای حل معضلات فرهنگی-سیاسی جوامع اسلامی نیز در شرایط جدید تاریخی، راه حلی جدید جستجو کند.

کلیدواژه ها:

سکولاریسم ، سکولاریزاسیون ، الاهیات رهایی بخش ، پست سکولار ، دین ، بنیاد گرایی