نقد و بررسی روایات بطین بودن امام علی بن ابی طالب (ع)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 226

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PAVAH-6-2_001

تاریخ نمایه سازی: 16 بهمن 1400

چکیده مقاله:

طبق روایاتی در منابع حدیثی فریقین، امیرالمومنین علی (ع) اصلع و بطین (الانزع البطین)، یعنی دارای شکمی بزرگ توصیف شده است. در برخی از این روایات در قالب زیارت به آن حضرت خطاب شده است: «سلام به کسی که اصلع و بطین هستی.» این روایات در مصادر مهم شیعه مانند کتب اربعه نقل نشده؛ ولی در مصادر قرن چهارم و پنجم به بعد، این وصف در ضمن فضائل آن حضرت فراوان نقل شده و با گذر زمان، دامنه آن در کتبی که با موضوع کرامات، معجزات و ادعیه شیعی تدوین شده است، گسترده­تر شده است؛ اما به این نکته هم توجه شده که این صفت خود نمی­تواند فضیلت باشد. بنابراین ضمن تغییر لغت، برای توجیه، تاویل و تصحیح معنای آن به منقولاتی روی آورده شده که قابل نقد است. در حقیقت، مشکل این گروه از محدثان، شیفتگی در برابر روایات به ظاهر فضائل به هر قیمت است؛ هرچند مفاد غیرعقلی و یا مشکل سندی و استنادی داشته باشد، یا مباین با سیره و تاریخ حیات معنوی امام باشد. به نظر می­رسد واضعان حدیث با این انگیزه که در مقابل حضرت، فردی با صفت تن­پروری و کاخ­نشینی وجود داشته، صفت بطین را برای حضرت ساخته اند تا برای رقیب نیز چنین فضائلی را توصیف و تطهیر نسبی برای او فراهم کنند. در این پژوهش هدف آن است که نخست، همه مصادر حدیثی با مضامین مختلف این تعبیرها بررسی و به مسائل مختلف بیانی آن توجه شود، سپس به بررسی مصدر، سند و متن بپردازیم. از مشکلات اصلی این روایات، آشفتگی در نقل و منسجم نبودن محتوا، مشخص نبودن مسئله، نقل به اشکال مختلف صفت در خبرها، ضعف راویان و مشکلات محتوایی، تعارض با روایات قطعی صادر از خود امام و سبک و سیره زندگی امیرالمومنین علی (ع) و همچنین تعارض با عقل است که در این پژوهش به آن ها پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

صفات امیرالمومنین علی (ع) ، فربهی امام علی (ع) ، انزع بطین ، نقد متنی احادیث

نویسندگان

سید محمد علی ایازی

استادیار دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ­ابی ­الحدید، عبدالحمید بن هبه­الله (۱۴۰۴ ق)، شرح نهج ...
  • ابن ­ابی ­زینب، محمد بن ابراهیم (۱۳۹۷ ق)، الغیبه للنعمانی، ...
  • ابن ­ابی­ زینب، محمد بن ابراهیم (بی تا)، الغیبه للنعمانی، ...
  • ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی (۱۳۷۹ ق)، المناقب، ...
  • ابن عبد الوهاب، حسین (بی­تا)، عیون المعجزات، قم: مکتبه الداوری.. ...
  • ابن مشهدی، محمد بن جعفر (۱۴۱۹ ق)، المزار الکبیر، قم: ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۶۲)، الخصال، به­ تحقیق و ...
  • ابن­فارس، احمد (۱۴۰۴ ق)، معجم مقاییس اللغه، قم: موسسه الاعلام ...
  • ابن­کثیر، ابوالفداء اسماعیل ­بن کثیر (۱۴۰۸ ق)، البدایه و النهایه، ...
  • احمدی، مهدی و محمد کاظم رحمتی (۱۳۸۹)، تاریخ حدیث شیعه ...
  • اربلی، علی ­بن عیسی (۱۳۸۱ ق)، کشف الغمه فی معرفه ...
  • اردبیلی، محمد بن علی (۱۴۰۳ ق)، جامع الرواه و ازاحه ...
  • امینی، عبدالحسین (بی­تا)، الغدیر، ترجمه جمعی از نویسندگان، تهران: بنیاد ...
  • العاملی، بهاء الدین محمد بن حسین العاملی (۱۴۵۰ ق)، مفتاح ...
  • بحرانی، سید هاشم (۱۴۱۱ ق)، حلیه الابرار فی احوال محمد ...
  • بهایی، محمد بن حسین (۱۴۰۵ ق)، مفتاح الفلاح، بیروت: دار ...
  • حرعاملی، محمدبن حسن (۱۴۰۹ ق)، وسائل الشیعه، قم: موسسه آل­البیت ...
  • خصیبی، حسین­بن حمدان (۱۴۱۹ ق)، الهدایه الکبری، بیروت: البلاغ.. ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ ق)، مفردات الفاظ القرآن، ...
  • رضی، محمدبن حسین(۱۴۱۴ ق)، نهج البلاغه، به تصحیحصبحی صالح، قم: ...
  • زمخشری، محمود (۱۴۰۷ ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: ...
  • نمایش کامل مراجع