کانی سازی و زمین شیمی عناصر خاکی کمیاب افق لاتریتی حیدرآباد، جنوب ارومیه، استان آذربایجان غربی

افق لاتریتی حیدرآباد در فاصله ۶۵ کیلومتری جنوب شهرستان ارومیه، استان آذربایجان غربی قرار دارد. این افق به شکل چینه سان درون سنگ های کربناتی سازند روته (پرمین بالایی) توسعه یافته است. بر پایه مطالعات سنگ نگاری و کانه نگاری، کانسنگ های این افق بافت های میگروگرانولار، پورفیری دروغین، جریانی- کلومورفی، ماکروپیزوییدی، پان‎ ایدیومورفیک- گرانولار، اسپاستوییدی، پلیتومورفیک، گرهک دار (نودولار) و ااییدی و یک منشا برجازا دارند. با توجه به مطالعات کانی شناسی، کانسنگ های این افق شامل کانی های دیاسپور، کرندوم، هماتیت، مگنتیت، گوتیت، روتیل، پاراگونیت، مارگاریت، آمسیت، برتیرین، مونت موریلونیت، کلریت، کلریتویید، مسکوویت - ایلیت، کوارتز پیریت، انیدریت، کلسیت و دولومیت هستند. حضور مقادیر بالای کانی های سیلیکاتی نشان‎دهنده نارس بودن و سامانه زهکشی ضعیف در طی تکوین این افق بازماندی است. نتایج تجزیه‎های شیمیایی نشان می دهد که بی هنجاری های Eu و Ce در کانسنگ‎های لاتریتی به‎ترتیب بازه ای از ۶۷/۰تا ۷۴/۲ و  ۸۶/۰ تا ۱۶/۲ دارند. محاسبات مقادیر ضریب غنی شدگی عناصر در دو پروفیل انتخابی آشکار می کند که دو فرایند شستشو و تثبیت، تنظیم کننده های اصلی تمرکزات REEs در کانسنگ های این افق هستند. نتایج به‎دست آمده از مطالعات کانی شناسی و زمین شیمیایی نشان از آن دارند که تغییرات pH محلول های هوازده کننده، نوسانات سطح سفره آب های زیرزمینی، شدت دگرسانی، عملکرد سنگ بستر کربناتی به عنوان یک سد زمین شیمیایی، جذب سطحی و روبش نقش مهمی در پراکندگی عناصر کمیاب خاکی در این نهشته داشته اند. ضرایب همبستگی میان عناصر نشان می دهد که فسفات های ثانویه، روتیل و مسکوویت- ایلیت میزبانان احتمالیREEs در کانسنگ ها هستند. 

کلیدواژه ها:

لاتریت ، کرندوم ، کانی‎سازی ، حیدرآباد ، ارومیه