استفاده از عناصر خاکی کمیاب و میانبارهای سیال در تعیین خاستگاه سیال های سازنده اسکارن پناه کوه، شمال باختر تفت، استان یزد

اسکارن پناه کوه در ۵۰ کیلومتری شمال باختر شهر تفت، در استان یزد قرار گرفته است. نفوذ استوک گرانودیوریتی پناه کوه در سنگ های آهکی- دولومیتی سازند جمال منجر به تشکیل اسکارن های کلسیمی و منیزیمی شده است. بررسی روندهای پراکندگی عناصر  خاکی کمیاب در اسکارن ها و گارنت های سازنده آن نشان داد که نسبت هایEu/Eu* و   Ce/Ce*با افزایش میزان عناصر  خاکی کمیاب افزایش می یابد. این موضوع نشان دهنده این است که سیال های سازنده اسکارن دارای خاستگاه ماگمایی بوده است. این در حالی است که نسبت (Pr/Yb)cn با افزایش عناصر خاکی کمیاب تقریبا کاهش می یابد که نشان می دهد، سیال های ماگمایی مشتق شده از گرانیتویید دارای مقادیر چشمگیری از عناصر  خاکی کمیاب در طی شکل گیری اسکارن پناه کوه نبوده است. بر اساس داده های میانبارهای سیال در گارنت، دما و شوری سیال در مرحله پیش رونده به ترتیب از ۳۰۸ تا ۳۸۰ درجه سانتی گراد و ۶/۱۲ تا ۸/۲۳ درصد وزنی معادل نمک طعام تغییر می کند. میانبارهای سیال در کلسیت دارای دمای پایین تری است (OC۲۸۰>) و شوری سیال ها به ۵/۳ درصد وزنی معادل نمک طعام می رسد. اختلاط و رقیق شدگی سیال های ماگمایی اولیه با سیال های خارجی (مانند سیال های جوی) منجر به کاهش دما و شوری سیال ها در آخرین مرحله شکل گیری اسکارن شده است. بنابراین داده های عناصر  خاکی کمیاب و میانبارهای سیال بیانگر نقش چیره سیال ماگمایی در شکل گیری اسکارن پناه کوه است.

کلیدواژه ها:

عناصر خاکی کمیاب ، میانبارهای سیال ، اسکارن ، پناه کوه ، یزد