بررسی آرای تفسیری فریقین درباره آیه فیء

این نوشتار با بررسی ابعاد مختلف آیه فیء از سوی مفسران فریقین، میزان همگرایی و واگرایی آرای تفسیری آنها را در کانون توجه قرار داده است. برخی از اختلاف آرایی که در این دیدگاه وجود دارد متاثر از رهیافت های فقهی، کلامی، ادبی و برداشت های تاریخی است. آنچه در ارزیابی های این پژوهش بدان توجه شده، پرداختن به ارتباط معنایی آیه فیء با آیات پیشینی و پسینی و همچنین نسبت آن با آیه انفال می باشد که برآیند آن در سه محور مستقل، مبین و منسوخ ظهور نموده است. موضوع برخورداران از اموال فیء یکی دیگر از وجوهی است که واحدهای معنایی متفاوتی را از سوی مفسران برای این آیه رقم زده است. سهم الله، سهم رسول، ذی القربی، انصار، مهاجرین و تابعین، از مواردی است که تکثر و پراکندگی آرای تفسیری در آن دیده می شود که گاه بر اثر گرایش های کلامی و گاه به علت استنباط های ادبی به وجود آمده است. نقد و ارزیابی و گزینش صحیح ترین آرا که از سوی نوشتار حاضر درباره نگرش های مطروحه انجام گرفته بر پایه اولویت بخشی به دریافت های منطبق با چارچوب معنایی گزارهای قرآنی سامان یافته است.  

کلیدواژه ها:

فیء ، نسخ ، ذی القربی ، مهاجران ، انصار ، تابعین