بررسی تطبیقی دیدگاه های عبدالله العروی و محمد عابد الجابری در تحلیل سنت و مدرنیته
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 244
فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JMAM-7-13_006
تاریخ نمایه سازی: 13 بهمن 1400
چکیده مقاله:
مسئله سنت و مدرنیته یکی از مهمترین مباحث اندیشهای در دوران معاصر است، که از اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰م. اندیشمندان و اصلاحگرایان بسیاری را از گرایشهای مختلف در جهاناسلام-عرب به خود مشغول کرده است و در قالب نگرش، موضوع و روش، تا به امروز ادامه دارد. از میان اینمتفکران میتوان به عبدالله العروی و محمد عابد الجابری به عنوان دو متفکر حوزه غرب جهان اسلام اشاره کرد. آثار آنها در زمینه تجزیه، تحلیل و تبیین مسائل و رخدادهای جهان عرب به ویژه پس از شکست ۱۹۶۷م. جایگاه بسیار بالایی دارد؛ آنها توانستند طرحوارههای مهمی را از واقعیت تاریخی، دلایل عقبماندگیها، موانع مدرنیزاسیون و چشمانداز آینده جهان عرب ارائه دهند. عبدالله العروی و محمد عابد الجابری با تکیه بر رویکردها و مفاهیم مختلف، درصدد بنیان یک فرهنگ مدرن همراه با شناخت و درک عقلانی در جهان عرب، چارچوببندی و تعیین نقطه شروع و صحیح برای دستیابی به مدرنیته با توجه به مقتضیات زمان بودند. طرحهای عبدالله العروی و محمد عابد الجابری در امتداد یکدیگر است؛ العروی معتقد به گسستپذیری از سنت و استراتژی نوگرایی از بیرون و عابد الجابری، گسستناپذیری از سنت و استراتژی نوسازی از درون را مطرح میکند. همچنین العروی در سه گام سنت و مدرنیته را بررسی کرده است: نقد ایدئولوژیهای معاصر عرب، تاریخگرایی بمثابه راه حل و تلفیق رویکرد عینیگرایی مارکسیستی و رویکرد لیبرالستی به منزله راهحل بحران. محمد عابد الجابری نیز در خوانش سنت، یک روش سه بعدی مبتنی بر سه مرحله را طرح کرده است: روشساختارگرایی، تحلیلتاریخی و ساختگشایی گزارههای ایدئولوژیکی از عناصر معرفتی. این مقاله با رویکردی تطبیقی-تحلیلی به بررسی مسئله سنت و مدرنیته در اندیشه عبدالله العروی و محمد عابد الجابری میپردازد و به پرسشهای مختلفی پاسخ میدهد؛ تعریف سنت و مدرنیته در منظومه فکری العروی و الجابری چیست؟ طرحهای فکری العروی و الجابری در تجزیه و تحلیل سنت و مدرنیته چیست؟
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مجید منهاجی
دانش آموخته دکتری تاریخ اسلام دانشگاه مذاهب اسلامی
سیدمهدی ساداتی نژاد
استادیار و عضو هئیت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران