بررسی تطبیقی مضامین اخلاقی در شعر احمد شوقی و ملک الشعرای بهار

مضامین و ارزش های اخلاقی به عنوان شاخه ای مهم از ادبیات تعلیمی، همواره در هر دوره از تاریخ، مورد اهتمام بسیاری از ادبا و شاعران قرار گرفته است. در دوره معاصر نیز اغلب شاعران عربی و فارسی بدان توجه شایانی داشته اند. احمد شوقی امیر الشعراء عرب و محمد تقی بهار ملک الشعراء فارسی به عنوان دو شاعر چیره دست و توانا در ادب عربی و فارسی، از این مضامین در غنای شعری خود بهرهها برده اند. این پژوهش کاوشی است تطبیقی، با هدف شناخت شباهت ها و تفاوت های موجود در نوع به کارگیری برجسته ترین مضامین اخلاقی در شعر شوقی و بهار که بر مبنای روش تحلیلی- توصیفی نوشته شده است. با بررسی اشعار هر دو شاعر چنین می توان گفت که آنان همواره مخاطب خود را به فضیلت های اخلاقی دعوت نموده و با به کارگیری اندیشه بارور و توانمندی کم نظیر خویش، ارزشمندترین مضامین اخلاقی همچون نیکی، صداقت، علم آموزی، همت و آزادگی، تقوا، صبر، یاد مرگ و... را در شعر خود به تصویر کشیده اند؛ اگر چه هر کدام از آنها متناسب با فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه خویش از شیوه خاصی بهره گرفته است. چنانکه شوقی این مضامین را گاه در قالب تمثیل و بهره گیری از عناصر طبیعی به تصویر کشیده و گاه بسان فیلسوفی حکیم به ژرفای آنها ورود نموده و بهار علاوه بر الهام گرفتن از مظاهر طبیعی با آوردن نمونه های مذهبی و با زبانی ساده تر، مخاطب خویش را به تامل درخصوص مضامین عالی اخلاقی واداشته است.

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، شعر اخلاقی ، شعر معاصر ، احمد شوقی ، محمدتقی بهار