ساخت و بررسی ویژگیهای روان سنجی مقیاس سنجش و ارزیابی تاثیرات زیانبار خانواده اصلی در زوجهای نامزد در آستانه ازدواجDOR:۲۰.۱۰۰۱.۱.۲۶۴۵۴۹۵۵.۱۳۹۹.۱۵.۵۲.۲.۵

این پژوهش با هدف ساخت و بررسی پایایی و روایی مقیاس سنجش و ارزیابی تاثیرات زیانبار خانواده اصلی در زوجهای نامزد در آستانه ازدواج انجام شد؛ بدین منظور با مطالعه متون مربوط و با اجرای ۱۹ مصاحبه نیمه­ساختاریافته با مشاوران و متخصصان و ۲۶ زوج در مرحله نامزدی در قالب پژوهش کیفی، مقوله های مربوط به ساخت آزمون مشخص، و بر اساس آنها مقیاسی تدوین شد. سپس از بین زوجین نامزد در آستانه ازدواج، که به مراکز مشاوره شهر تهران مراجعه کرده بودند، ۳۵۰ نفر به­صورت هدفمند انتخاب شدند. به­منظور تعیین پایایی این مقیاس از روش آلفای کرونباخ و برای تعیین اعتبار از پرسشنامه بیانگر خانواده و مقیاس سلامت خانواده اصلی استفاده شد. داده ها مورد تحلیل اکتشافی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی به روش مولفه های اصلی همراه با چرخش واریماکس نشاندهنده وجود سه عامل شامل نقش منفی خانواده اصلی، تجربه ناموفق در خانواده اصلی و الگوبرداری منفی از خانواده اصلی شد. این سه عامل ۳۵/۵۰ درصد از واریانس کل نمونه را توضیح داد. به منظور سنجش پایایی مقیاس سنجش و ارزیابی تاثیرات زیانبار خانواده اصلی از روش محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ و همسانی درونی استفاده شد. ضرایب آلفای کرونباخ برای کل آزمون برابر با ۸۱/۰ و برای خرده مقیاسها به ترتیب ۷۸/۰، ۷۸/۰ و ۷۵/۰ محاسبه شد. ضریب اعتبار همگرای آن ۶۲/۰ با پرسشنامه بیانگری خانواده و ضریب اعتبار واگرای آن ۵۵/۰ با مقیاس سلامت خانواده اصلی به دست آمد. نتیجه اینکه مقیاس پژوهشگر ساخته پایایی و اعتبار قابل­قبولی دارد و توان شناسایی تاثیرات زیانبار خانواده اصلی را در پژوهشهای بالینی و درمانهای زوجی دارد. ارزش این پژوهش به طراحی مقیاسی بومی و متناسب با فرهنگ ایرانی برای تشخیص تاثیرات مداخله جویانه و زیانبار خانواده ها در ازدواجها است.

کلیدواژه ها:

تاثیرات زیانبار ، خانواده اصلی ، زوجهای نامزد ، عامل خانواده اصلی ، تاثیرات عمیق خانواده اصلی