بررسی تطبیقی نقوش تزیینی مسجد وکیل و عمارت کلاه فرنگی

مسجد وکیل و عمارت کلاه فرنگی به عنوان یکی از هویت های هنری و تاریخی شیراز شناخته می شوند. با توجه به فراوانی وگوناگونی خصیصه های مختلف در این دو بنا، شناخت فرم ها، رنگ ها و همچنین نقوش تزیینی موجود، می تواند در سایر هنرهاو با دلایل و ضرورت های مختلف به کار گرفته شود. در بناهای مذکور شاهد نقوش بسیار و ماهرانه گیاهی، هندسی و سایرتزیینات درون و بیرون (بدنه) بنا هستیم که هریک به خودی خود می تواند انتقال دهنده معنا و مفاهیم گسترده ای باشد. دراین پژوهش که از لحاظ هدف کاربردی است؛ در پی یافتن شناخت خصوصیات تزئینات هندسی و گیاهی دو بنای مسجد وکیلو عمارت کلاه فرنگی شیراز است و برای رسیدن به این مهم، از روش، توصیفی- تحلیلی است و مطالعه کتابخانه ای استفاده شده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مشاهدات مستقیم و میدانی و عکسبرداری می باشد. از این بررسی چنین میتوان دریافت که نقوش تزیینی دو بنای مذکور تحت تاثیر سه رکن اساسی؛ زیست محیط اکولوژیک، سنت و ایدئولوژی و اعتقادات وباورهای مردم و خواست بانیان شکل گرفته است. کلیات استفاده از نقوش هندسی در بناها بر پایه دایره استوار است که دربیشتر موارد دارای اشتراکاتی هستند و در جزئیات با هم متفاوت اند. نقوش گیاهی نیز یا به شکل طبیعت گرایانه و بر پایهطرح های سنتی همچون مناظر گلومرغ و یا طرح های انتزاعی همچون پیچش های اسلیمی اجرا شده اند. نقوش در هر دو بنا درکلیات هماهنگی و شباهت دارند و در اجرای جزئیات متفاوتند. ترکیب بندی، فرم بندی و رنگ نقوش، زمینه ای بسیار مناسب جهت طراحی گرافیک محیطی را فراهم نموده است.

کلیدواژه ها:

مسجد وکیل ، عمارت کلاه فرنگی ، نقوش تزئینی