بررسی اثر ۲۴- اپی براسینواستروئید بر بیان برخی از ژن های درگیر در مسیر بیوسنتز دایوسجنین در شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)تحت تنش دمای بالا

استفاده از تحریک­کننده­های مختلف از قبیل تنش­های غیرزنده، تشعشعات و تنظیم­کننده­های رشد مختلف به­منظور افزایش کمیت متابولیت­های ثانویه، یکی از زمینه­های تحقیقاتی جالب توجه به­شمار می­رود. این تحقیق با هدف بررسی اثر ۲۴-اپی­­براسینواستروئید بر تغییرات بیان برخی از ژن­های دخیل در مسیر بیوسنتز دایوسجنین در شنبلیله تحت تنش دمای بالا، به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصافی انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان بیان ژن (Cycloartenol synthase) CAS در تیمار دمای بالا و سطح دو ppm از هورمون ۲۴- اپی­براسینواستروئید در زمان ۲۴ ساعت پس از تنش (۲۷ برابر) به دست آمد. همچنین بیشترین میزان بیان ژن SSR در تیمار دمای نرمال و سطح پنج ppm  در زمان ۲۴ ساعت به میزان ۵/۳ برابر مشاهده شد. کاربرد سطوح دو و پنج ppm  از هورمون ۲۴-اپی­براسینواستروئید در زمان اعمال تنش دمای بالا، به­صورت معنی داری منجر به افزایش بیان ژنSSR  شد. بیان ژنSEP (Squalene epoxidase)  نسبت به شرایط دمای نرمال در سطوح دو و پنج ppm، به ترتیب ۲۰ و ۱۰ برابر افزایش یافت. کاربرد ۲۴-اپی­براسینواستروئید بعد از گذشت ۲۴ ساعت، موجب افزایش بسیار معنی دار بیان ژن(Sterol methyltransferase)  SMT به میزان شش برابر (نسبت به دمای ۲۳ درجه سانتی­گراد و عدم کاربرد ۲۴-اپی­­براسینواستروئید) شد. بیان ژن (Squalene synthase) SQS با اعمال تیمار دمای بالا و سطوح مختلف ۲۴-اپی­براسینواستروئید نسبت به شرایط نرمال کاهش یافت. نتایج نشان داد که می­توان از ۲۴-اپی­براسینواستروئید و تنش دمای بالا، به­عنوان یک محرک مناسب به­منظور افزایش بیان برخی ژن­های درگیر در مسیر بیوسنتز دایوسجنین و افزایش محتوی دایوسجنین استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

بیان ژن ، تنش غیرزنده ، دایوسجنین ، شنبلیله ، متابولیت­های ثانویه