احیای هویتی شیعیان عربستان؛ ابعاد و زمینه ها

به رغم آنکه شیعیان بخش کوچکی ازمسلمانان جهان را تشکیل داده اند،اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران توانستند به نوعی خودباوری رسیده و درصدد احیای هویتی خود برآیند.این احیای هویتی باگذشت چند دهه به دیگر کشورهای منطقه تسری یافت وبه تدریج منجر به ترسیم هلال شیعی شد.به موازات این تحولات،نه تنها کشورهای متحد و نزدیک به عربستان نظیر بحرین و یمن شاهد خیزش شیعیان بودند،بلکه به تدریج به واسطه رخداد موسوم به بیداری اسلامی/ بهار عربی شاهد احیای تفکر شیعی بوده و صدای شیعیان عربستان به گوش مقامات این کشور رسید و مناطقی نظیرقطیف و احسا که از مناطق نفت خیز عربستان بودند،نوای احیاگری شیعه با رهبری برخی رهبران معنوی خود نظیرشیخ نمر سردادند.این پژوهش با بهره گیری از نظریه امنیت هستی شناختی آنتونی گیدنز به واکاوی دلایل احیای تفکر شیعیان عربستان میپردازد.یافته های این پژوهش نشان میدهد که شیعیان عربستان به دنبال احیای هویت از دست رفته خود هستند و احساس از دست رفتن هویت و امنیت وجودی را با طلب عزت جستجومی نمایند.به واقع شیعیان عربستان با الهام گیری از خودباوری شکل گرفته در ایران شیعی و با هویت یافتن جایگاه مرجعیت شیعی در عراق،درپی نقش آفرینی در صحنه سیاسی برآمدند؛خصوصا اینکه ساختار پادشاهی و استبدادی رژیم عربستان امکان هرگونه کنش سیاسی و حق خواهی اقتصادی و اجتماعی را از آنان سلب نموده بود.با این حال این احساس هویت از دست رفته تاقبل از سال ۲۰۱۱ به منصه ظهور نرسید و به موازات وقوع نهضتهای کشورهای عربی،شیعیان عربستان خیزش و اعتراضات فروخفته خود را آشکار نمودند و اعتراضات شکل بالفعل یافت.

کلیدواژه ها:

امنیت هستی شناختی ، شیعیان ، عربستان ، هویت.