تبیین مفهوم شهرسازی در حکمت ایرانی-اسلامی در فضاهای عمومی شهری نمونه مورد مطالعه: بازار بزرگ تبریز

شهرسازی به عنوان مبحثی که بیانگر تاثیر متقابل انسان، فرهنگ، روش زیست و محیط زندگی بر یکدیگر است. در رسیدن به اهداف جامعه اسلامی برای هویت مندی و اعتالی فرهنگ و اخالق مردم نقش مهمی بر عهده دارد. در همین راستا دستیابی به الگویی اسلامی- ایرانی با توجه با آموزه های اسلامی و ایرانی از اهمیت بالایی برخوردار است. آثار طراحی شهری در گوشه و کنار گستره وسیع ایران زمین بازگوکننده سال ها تفکر، تعقل، تبلور و تجلی آداب و رسوم و فرهنگ ایرانی اسلامی ساکنان این سرزمین می باشند. می توان ادعا نمود هر دسته از این آثار در گوشه و کنار این سرزمین بزرگ برای خود مکتبی منحصر به فرد است. هر یک از این مکاتب قابلیت هایی برای بازآموزی دارد. بدیهی است که کشور ایران با پشتوانه تاریخی کم نظیر، باید از چنین غنای طراحی برخوردار باشد. گسیختگی نا آگاهانه از فرهنگ غنی طراحی شهری و معماری ایرانی بیشتر تحت تاثیر تبلیغات گسترده رسانه های تخصصی غرب و به دنبال آن مدرنیسم است. از منظری دیگر، دانش فرا گرفته فارغ التحصیالن سطوح بالای دانشگاهی، در رشته های معماری و شهرسازی در کشورهای غربی نیز مشکل مذکور را مضاعف نموده است. شهر تبریز از تاریخ غنی برخوردار است که متاثر از تحوالت خوشایند و ناخوشایند اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و طبیعی می باشد. بافت قدیم تبریز همچون بافت برخی دیگر از شهرهای ایران، حاصل تاریخی پر فراز و نشیب و میراثی گران بها و ارزشمند در زمینه طراحی شهری می باشد. در این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی موضوع از طریق تحلیل محتوای متون و اسناد موجود انجام پذیرفته است. در این راستا پس از مرور ادبیات جهانی در مورد ابعاد اجتماعی و کالبدی شهر سازی به تب یین مولفه های شهرسازی ایرانی- اسلامی و بررسی آن در نمونه مورد مطالعه شده است.

کلیدواژه ها:

شهرسازی اسلامی ، شهرسازی ایرانی ، طراحی شهری