بررسی تطبیقی علم غیب غیرپیامبران در گفتمان کلامی عبدالجبار معتزلی و غزالی اشعری

علم غیب مسئله ای کلامی و فرامذهبی است و نقش زیرساختی نسبت به دیگر مباحث کلامی دارد. متفکران اسلامی از جمله متکلمان معتزله واشاعره با توجه به پیشینه قرآنی روایی آن و اهمیت و جایگاه حساسی که در نظام اعتقادات اسلامی دارد، از دیرباز تا کنون با عنایت ویژه و با مبانی و رویکردهای متفاوت بر آن نظر انداخته اند. این جستار بر آن است، از رهگذر نمایاندن آرا و اندیشه های معرفت شناسانه دو چهره شاخص به نمایندگی از دو مکتب کلامی گفته شده، قاضی عبدالجبار معتزلی (۳۵۹۴۱۵ق) و ابوحامد غزالی اشعری (۴۵۰۵۰۵ق) بحث علم غیب غیر انبیا را بررسی کند. بررسی تطبیقی این مسئله از نگاه پیروان این دو مکتب کلامی، علاوه بر بازتاب اندیشه آنان درباره امکان آگاهی غیر انبیا ازغیب و قلمرو آن، اشتراکات مبنایی شیعه با اشاعره وافتراق مبنایی شیعه با معتزله را درباره آموزه علم غیب غیر انبیا از جمله امامان نشان خواهد داد.

کلیدواژه ها:

علم غیب ، امام ، متکلمان ، معتزله ، اشاعره ، عبدالجبار ، غزالی