ازدواج با نزدیکان در منابع سده های نخستین اسلامی: خاستگاه، اهداف و میزان گستردگی آن

بررسی های موجود در بیان زرتشتیان راجع به پیشینه و اجرای آیین ازدواج با نزدیکان یا خویدوده و انگیزه های پای بندی به آن، عموما بر شواهدی از آثار تاریخ نگاری های یونانی و نوشته هایی از قلم غیرایرانیان و بر پایه مفاهیم به کاررفته در متون فقهی بازمانده به زبان پهلوی اتکا دارد. افزون بر منابع مزبور، سنت یادشده در منابع اسلامی نیز گزارش شده، اما تاکنون بررسی دقیقی از میزان همسانی در محتوا بین آثار این اندیشمندان با موضوعیت تاریخی و دینی در مقایسه با منابع زرتشتی انجام نشده است. این مقاله درصدد دریافت سه موضوع اساسی در دو گروه منابع برآمده است: ۱. خاستگاه اولیه رسم دیرین ازدواج با نزدیکان در تاریخ ایران؛ ۲. میزان گستردگی و نمودار فراوانی این آیین؛ ۳. اهداف و انگیزه های استمرار چنین خویشاوندی هایی در میان زرتشتیان. یادکرد این نکته ضروری است که با توجه به پیشینه اسطوره ای و تاکید متون فقهی زرتشتی و نمونه های گزارش شده از رواج این گونه خویشاوندی در منابع مختلف اسلامی اظهارنظر قطعی درباره شیوع گسترده و همگانی بودن چنین آیینی به آسانی میسر نیست.

کلیدواژه ها:

ازدواج با نزدیکان ، خویدوده ، زرتشتیان ، منابع اسلامی ، منابع پهلوی