بررسی چگونگی تطابق عوامل کالبدی با ابعاد ادراکی- شناختی حس مکان از منظر فرهنگی- اجتماعی

امروزه به دلیل ضعف کیفی فضاهای عمومی، فرایند طراحی معماری باتوجه به رابطه انسان و محیط در قالب دانش روانشناسی محیطی و تحقق مراتب حس مکان از اهمیت ویژهای برخوردار است. باتوجه به اینکه ایجاد حس مکان و ادراک محیطی در هر فرهنگ، متفاوت بوده، لذا طراحی در هر محیط مستلزم شناخت کامل فرهنگ محیط خواهد بود؛ بنابراین این تحقیق در جهت پاسخگویی به این سوال که: عوامل فرهنگی-اجتماعی چه تاثیری در فرایند ادراک و شناخت مولفه های کالبدی حس مکان در فضاهای عمومی میگذارد؛ بنابراین هدف پژوهش، بررسی چگونگی تحقق حس مکان در فضاهای عمومی باتوجه به متغیر تعدیل کننده فرهنگ و تطابق عوامل کالبدی این فضاها با ابعاد ادراکی-شناختی ذهن است. این تحقیق از حیث هدف، کیفی بوده که با روش توصیفی - تحلیلی و با کنکاش در نظریه های محققان پیشین به یک مدل تبیینی میانجامد. نتایج پژوهش، چگونگی شکل گیری فرایند حس مکان و تحقق مراتب بالای آن از لحظه حضور فرد در مکان را با تاکید بر تاثیر جریانهای فرهنگی- اجتماعی منعکس میکند که در آن، تاثیر خاص بر نحوه ادراک کالبد متناسب با ویژگیهای شخصیتی مختلف مخاطبان باعث ایجاد سطوح مختلفی از حس مکان در فضاهای عمومی میشود؛ بنابراین برای دستیافتن به درجات متفاوت رجحان عوامل کالبدی نزد کاربران محیطی هر منطقه خاص میتوان به تاثیر مولفه فرهنگ اشاره نمود و با لحاظ نمودن تمه یدات حاصل از تحلیل آنها در فضاهای عمومی میتوان در راستای محقق نمودن مراتب بالایی از حس مکان، افزایش کیفیت زندگی و جبران بحران هویت جوامع امروزی اقدام نمود.

کلیدواژه ها:

حس مکان ، ابعاد ادراکی- شناختی ، ادراک محیطی ، عوامل فرهنگی- اجتماعی.