بررسی میزان فرسایش پذیری بستر رودخانه مسیل موچان آستانه براساس مدل سرعت بحرانی

بهره برداری از معادن شن و ماسه برای استفاده در صنعت و ساختمان امری اجتناب ناپذیر است. اگر این برداشتها غیر اصولی و بدون مطالعهصورت گیرد نه تنها موجب بروز اثرات زیست محیطی بر اکوسیستم منطقه اطراف برداشت شده بلکه این اثرات تا کیلومترها در بالادست و پاییندست معدن نیز مشاهده خواهد شد. هدف از این تحقیق شناسایی اثرات زیست محیطی برداشت شن و ماسه بر کیفیت زمین و منابع آب در روستایرضی آباد است. در این تحقیق معیار اثرات زیست محیطی بر زمین (تغییر کاربری اراضی، کاهش زمین های دارای قابلیت بالقوه برای کشت، افزایشفرسایش خاک، افزایش شورشدگی اراضی و کاهش عملکرد محصولات زراعی و باغی) و معیار تاثیر بر کیفیت آب (کاهش میزان حجم منابع آب،کاهش آب مصرفی و افزایش املاح نامناسب) در ارتباط با برداشت شن و ماسه با استفاده از روش سلسله مراتبی مورد مطالعه قرار گرفت. با تجزیه وتحلیل داده های بدست آمده، معیاراثرگذاری بر زمین با وزن (۶/۲) تاثیر منفی نسبتا کمی از معادن شن وماسه پذیرفته و معیار اثرگذاری بر کیفیت آب با وزن (۳/۹) وضعیت بدی را بر روی طیف نمایش داده است. پس میتوان نتیجه گرفت معادن شن و ماسه آثار زیست محیطی منفی بر منطقه در پی داشته است. منطقه مورد مطالعه رودخانه مسیل موچان در شهرستان آستانه است. در این پژوهش با استفاده از مدل سرعت بحرانی به بررسیپایداری و ناپایداری رسوبات بستر در ۴ مقطع عرضی رودخانه مسیل موچان پرداخته شد. برای انجام این پژوهش از دو روش ماویس و لوشی و گاردهو راجو استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان داد که در هر چهار مقطع فرسایش بستر زمانی رخ میدهد که سرعت رودخانه به حد سرعت بحرانی برسد.

کلیدواژه ها:

فرسایش پذیری ، سرعت بحرانی ، آسیب پذیری ، مسیل موچان