گونه شناسی تفاسیر عرفانی و تحلیل آنها

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 365

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KSIU-24-84_012

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1400

چکیده مقاله:

هدف: هدف در نوشتار پیش رو، شناساندن انواع تفاسیر عرفانی به عنوان روشی در تفسیر و بیان گونه گون بودن این روش تفسیری بود. تقسیم بندی به همراه تحلیل گونه ها، در حوزه آموزش و درک مطالب تفسیری مفید خواهد بود. روش: تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر اسناد کتابخانه ای تنظیم شده است. یافته ها: به دلیل ذو بطون بودن قرآن و انسان، تفسیر عرفانی دارای مراتب است. کتابهای روش تفسیری در تقسیم بندی تفاسیر عرفانی، به دو یا سه نوع از تفسیر عرفانی اشاره کرده اند. تفاسیر عرفانی از گذشته تا کنون، سیر تکاملی خویش را می پیمایند و باید شناخته شوند. نتایج: تفسیر عرفانی به دو دسته تقسیم می شود: عرفان عملی و عرفان نظری؛ عرفان عملی شامل تفسیر باطنی(کاملا مخالف ظواهر (افراطی) و تا حدودی موافق ظواهر(اعتدالی)) و تفسیر صوفی شامل تفسیر رمزی، اشاری، کشفی، الهامی، ذوقی و تداعی معانی است. تفسیر نظری شامل تفسیر بر اساس عرفان نظری و تفسیر انفسی است.  

کلیدواژه ها:

نویسندگان

اکرم حسین زاده

دانشجوی دکتری الهیات؛ علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه مازندران.

محمد شریفی

دکترای تخصصی الهیات، علوم قرآن و حدیث از دانشگاه تهران؛ دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ترجمه مهدی الهی قمشه ای(۱۳۸۰). قم: الزهراء، چ ...
  • آشتیانی، سید جلال الدین(۱۳۷۰). شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم. ...
  • ابن عربی، محی الدین محمد(۱۴۲۲ ق). تفسیر ابن عربی. محقق: ...
  • ابن عربی، محی الدین محمد(بی تا). فتوحات مکیه. بیروت: دار ...
  • استادی، رضا(۱۳۸۳). آشنایی با تفاسیر- عدم تحریف قران و چند ...
  • استیس، والتر ترنس(۱۳۶۱). عرفان و فلسفه. ترجمه بهاءالدین خرمشاهی. تهران: ...
  • اسدی گرمارودی، محمد و بابک عزیزی(۱۳۹۰). «تبیین مراتب انسان کامل ...
  • اسعدی و همکاران(۱۳۸۹). «آسیب شناسی جریان­های تفسیری». قم: پژوهشگاه حوزه ...
  • امام خمینی، سید روح الله(۱۳۷۸). تفسیر سوره حمد. تهران: موسسه ...
  • ایازی، سید محمدعلی(۱۳۷۳). المفسرون حیاتهم و منهجهم. تهران: وزارت فرهنگ ...
  • بانو اصفهانی، سیده نصرت امین(۱۳۶۱). مخزن العرفان در تفسیر قرآن. ...
  • تمیمی مغربی، ابوحنیفه نعمان بن محمد(بی تا). تاویل الدعائم. محقق: ...
  • تهانوی، محمدبن علی(۱۹۹۶ م). موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم. ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۰). حیات عارفانه امام علی(ع). قم: اسراء.. ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۶). رحیق مختوم. محقق: حمید پارسانیا. قم: اسراء.. ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۷). عین نضاخ(تحریر تمهید القواعد). محقق: حمید پارسانیا. ...
  • حسن زاده آملی، حسن(۱۳۷۵). در آسمان معرفت؛ تذکره اوحدی از ...
  • حسن زاده آملی، حسن(۱۳۷۸). ممد الهمم در شرح فصوص الحکم. ...
  • حسن زاده آملی، حسن(۱۳۸۱). هزار و یک کلمه، قم: بوستان ...
  • حسین زاده، اکرم(۱۳۹۶). ماهیت تفسیر انفسی قرآن کریم. پایان نامه ...
  • حسین زاده، اکرم و محمد شریفی(۱۳۹۶). «سیر تطور کیفیت رجعت ...
  • حسین زاده، اکرم و محمد شریفی(۱۳۹۵). «نقش تفسیر انفسی در ...
  • خرمشاهی، بهاءالدین(بی تا). دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی. (متن الکترونیکی). ...
  • دفتر تبلیغات اسلامی(۱۳۹۴). فرهنگ نامه علوم قرآنی. قم: پژوهشگاه علوم ...
  • ذهبی، محمدحسین(بی تا). التفسیر و المفسرون. بیروت: دار احیاء التراث ...
  • رازی، نجم الدین ابوبکربن محمد(۱۳۷۳). گزیده مرصادالعباد. محقق: محمدامین ریاحی. ...
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی(۱۳۸۲)، درسنامه روشها و گرایشهای تفسیری قرآن. قم: ...
  • قرآن و زبان رمزی و تاویلی [مقاله ژورنالی]
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی(۱۳۸۵). منطق تفسیر قرآن. قم: جامعه المصطفی العالمیه.. ...
  • رضوان، عمربن ابراهیم(۱۴۱۳ ق). آراءالمستشرقین حول القرآن الکریم وتفسیره. ریاض: ...
  • زرقانی، محمدعبدالعظیم(۱۳۸۵). مناهل العرفان فی علوم القرآن. ترجمه محسن آرمین. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین(۱۳۶۲). ارزش میراث صوفیه. تهران: امیرکبیر، چ پنجم.. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین(۱۳۸۳). تصوف ایرانی در منظر تاریخی آن. ترجمه ...
  • زرین کوب، عبدالحسین(۱۳۷۹). سر نی. تهران: علمی.. ...
  • سراج طوسی، ابونصر(۱۹۱۴ م). اللمع فی التصوف. تصحیح رینولد آلن ...
  • سید قطب، ابن ابراهیم شاذلی(۱۴۱۲ ق). فی ظلال القرآن. بیروت/قاهره: ...
  • سیوطی(۱۴۱۶ ق). الاتقان فی علوم القرآن. بیروت: دارالفکر.. ...
  • شاکر، محمدکاظم(۱۳۷۶). روشهای تاویل قرآن. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.. ...
  • شاهرودی، عبدالوهاب(۱۳۸۳). ارغنون آسمانی؛ جستاری در قرآن، عرفان و تفاسیر ...
  • شجاعی، حسین و همکاران(۱۳۹۴). «گونه شناسی انتقادات بر تفاسیر عرفانی ...
  • شجاعی، محمد(۱۳۸۰ ق). مبانی نظری تزکیه(مقالات). تهران: سروش.. ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم(۱۳۴۰). کسر اصنام الجاهلیه. تهران: دانشگاه تهران.. ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم(۱۳۶۰). تفسیر القرآن الکریم(صدرا). محقق: محمد خواجوی. ...
  • صدوق، ابوجعفر(۱۳۷۷). معانی الاخبار. ترجمه عبدالعلی محمدی شاهرودی. تهران: دارالکتب ...
  • صمدی آملی، داوود(۱۳۹۳). شرح دروس معرفت نفس. قم: روح و ...
  • صمدی آملی، داوود(۱۳۸۹). شرح رساله انسان کامل از دیدگاه نهج ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین(۱۴۱۷ ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین(۱۳۷۸). شیعه در اسلام. قم: دفتر انتشارات اسلامی.. ...
  • طبرسی، فضل بن حسن(۱۳۷۲). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. محقق: ...
  • علوی مهر، حسین(۱۳۸۹). آشنایی با تاریخ تفسیر و مفسران. قم: ...
  • عمید زنجانی، عباسعلی(۱۳۷۳). مبانی و روشهای تفسیر قرآن. تهران: وزارت ...
  • قاسم پور، محسن(بی تا). پژوهشی در جریان شناسی تفسیر عرفانی. ...
  • قبادیانی، ناصرخسرو(۱۳۸۴). وجه دین. تهران: اساطیر، چ دوم.. ...
  • قشیری، عبدالکریم(بی تا). لطائف الاشارات. محقق: ابراهیم بسیونی. مصر: الهیئه ...
  • قنبری، بخشعلی(۱۳۹۲). «معرفت کشفی در نهج البلاغه». ادبیات عرفانی و ...
  • قیصری، داود بن محمود(بی تا). شرح فصوص الحکم. قم: بیدار.. ...
  • کرگگور، سورن(۱۳۷۴). «انفسی بودن حقیقت است». ترجمه مصطفی ملکیان. نقد ...
  • محمود متولی، عبدالحمید(۱۴۲۰ ق). اضواء علی مناهج بعض المفسرین من ...
  • مدنی، محمد(۱۳۹۱). در خانقاه بیدخت چه می گذرد. تهران: راه ...
  • مستملی بخاری، اسماعیل بن محمد(۱۳۶۳). شرح التعرف لمذهب التصوف. محقق: ...
  • مطهری، مرتضی(۱۳۸۲). آشنایی با قرآن. قم: صدرا، چ هفدهم.. ...
  • مطهری، مرتضی(۱۳۶۷). انسان کامل. تهران: صدرا.. ...
  • مطهری، مرتضی(۱۳۷۷). یادداشتها. تهران: صدرا.. ...
  • معرفت، محمدهادی(۱۳۸۳). التفسیر الاثری الجامع. قم: التمهید.. ...
  • معرفت، محمدهادی(۱۳۷۴). التمهید فی علوم القرآن. [بی جا]: سازمان تبلیغات ...
  • معرفت، محمدهادی(۱۳۷۹). تفسیر و مفسران. قم: موسسه فرهنگی التمهید.. ...
  • مودب، رضا(۱۳۸۰). روشهای تفسیر قرآن. قم: اشراق.. ...
  • میبدی، رشیدالدین(۱۳۷۱). کشف الاسرار و عده الابرار. محقق: علی اصغر ...
  • میرباقری فرد، علی اصغر و معصومه محمدی(۱۳۹۵). «عبارت و اشارت ...
  • نجارزادگان و همکاران(۱۳۹۶). «روشهای تاویلی باطنی، تاویل یا تداعی معنایی». ...
  • نویا، پل(۱۳۷۳). تفسیر قرآنی و زبان عرفانی. تهران: مرکز نشر ...
  • یثربی،سید یحیی(۱۳۹۲)، عرفان نظری: تحقیق در سیر تکاملی و اصول ...
  • Holy Qur'an. Translator: Mehdi Elahi Qomshehi (۲۰۰۱). Qom: Al-Zahra Publishing ...
  • Alawi Mehr, Hussein (۲۰۱۰). Introduction to the History of Commentaries ...
  • Amid Zanjani, Abbasali (۱۹۹۴). Basics and Methods of Interpreting the ...
  • Asadi et al. (۲۰۱۰). "Pathology of interpretive currents". Qom: Research ...
  • Asadi Garmaroudi, Mohammad & Babak Azizi (۲۰۱۱). "Explaining the Perfect ...
  • Ashtiani, Seyyed Jalaluddin (۱۹۹۱). A Description of the Introduction of ...
  • Ayazi, Seyyed Mohammad Ali (۱۹۹۴). Al-Mofassrun Hayatahom and Manhajahum. Tehran: ...
  • Craiggor, Soren (۱۹۹۵), "The Enfocity of the Truth". Translator: Mostafa ...
  • Ghanbari, Bakhsh Ali (۲۰۱۳). "Discoverable Knowledge in Nahjolbalagheh". Mystical Literature ...
  • Ghasempour, Mohsen (No Date). Research in the Context of Gnostic ...
  • Ghobadiyani, Naser Khosrow (۲۰۰۵). Religion. Tehran: The Mythological Publishing, Second ...
  • Hasanzade Amoli, Hassan (۱۹۹۶). In the Sky, the Knowledge of ...
  • Hasanzade Amoli, Hassan (۱۹۹۹). Mommed al-Hemam in the Description of ...
  • Hasanzade Amoli, Hassan (۲۰۰۲). Thousand Words. Qom: Book Garden, Third ...
  • Hosseinzadeh, Akram & Mohammad Sharifi (۲۰۱۶). "The Role of Anfisa's ...
  • Hosseinzadeh, Akram & Mohammad Sharifi (۲۰۱۷). "As the Quality of ...
  • Hosseinzadeh, Akram (۲۰۱۷). The Nature of the Interpretation of the ...
  • Ibn Arabi, Mohiuddin Mohammad (۱۴۲۲ AH). Interpretation of Ibn Arabi. ...
  • Ibn Arabi, Mohiuddin Mohammad (No Date). The Conquests of Makiyah. ...
  • Imam Khomeini, Seyyed Ruhallah (۱۹۹۹). Interpretation of Surah Hamd. Tehran: ...
  • Javadi Amoli, Abdullah (۲۰۰۱). The Mystic Life of Imam Ali ...
  • Javadi Amoli, Abdullah (۲۰۰۷). Rahigh Makhtom. Researcher: Hamid Parsaniya. Qom: ...
  • Javadi Amoli, Abdullah (۲۰۰۸). The Same letter (Tahrir Tamhid al-Qawad). ...
  • Khorramshahi, Baha'addin (No Date). Qur'anic Verses and Qur'anic Studies. Electronic ...
  • Lady Isfahani, Seyyed Nusrat Amin (۱۹۸۲). Makhzan al-Erfan in the ...
  • Madani, Mohammad (۲۰۱۲). What is happening in the BidokhtKhanghah? Tehran: ...
  • Mahmoud Motevalli, Abdul Hamid (۱۴۲۰ AH). Based on the Curriculum ...
  • Ma'refat, Mohammad Hadi (۱۹۹۵). Al-Tafiyat Fayyas Al-Quran. Inside: Islamic Organization ...
  • Ma'refat, Mohammad Hadi (۲۰۰۰). Interpretation and Commentators. Qom: Al-Tamhid Cultural ...
  • Ma'refat, Mohammad Hadi (۲۰۰۴). Al-Arif Al-Giyah. Qum: Al-Tamhid.. ...
  • Meybodi, Rashid al-Din (۱۹۹۲). Kashf al-Asrar and A'te al-'Abbar. Researcher: ...
  • Mirbageri Fard, Ali Asghar & Masoumeh Mohammadi (۲۰۱۶). "Phrase and ...
  • Moaddab, Reza (۲۰۰۱). Methods of Quranic Interpretation. Qom: Illumination.. ...
  • Motahari, Morteza (۱۹۸۸). Full Human. Tehran: Sadra Publications.. ...
  • Motahari, Morteza (۱۹۹۸). Notes. Tehran: Sadra.. ...
  • Motahari, Morteza (۲۰۰۳). Introduction to Quran. Qom: Sadra, ۱۷th Edition.. ...
  • Mustamli Bukhari, Ismail ibn Mohammad (۱۱۹۸۴). Sharh Al-Ta'rof Le Mazahb ...
  • Najarzadegan & et al. (۲۰۱۷). "Inner Interpretative Methods, Interpretations or ...
  • Novaya, Paul (۱۹۹۴). Qur'anic Interpretation and Gnostic Language. Tehran: Center ...
  • Office of Islamic Propaganda (۲۰۱۵). Quranic Literature Journal. Qom: Research ...
  • Ostadi, Reza (۲۰۰۴). Introduction to Interpretations - Non-Distortion of the ...
  • Qaysari, Dawud ibn Mahmud (No Date). The Description of Fusuws ...
  • Qosheiri, Abdul-Karim (No Date). Shabah Al-Salat. Researcher: Ibrahim Bassouni. Egypt: ...
  • Razi, Najm al-Din Abu-Bakr ibn Mohammad (۱۹۹۴). Selected Mersad al-Ebad. ...
  • Rezaei Isfahani, Mohammad Ali (۲۰۰۳). Quranic Interpretation Methods and Approaches. ...
  • Rezaei Isfahani, Mohammad Ali (۲۰۰۶). The Logic of Interpreting Quran. ...
  • Rezaei Isfahani, Mohammad Ali (۲۰۰۹). "The Qur'an and the Contemplative ...
  • Rezvan, Omar ibn Ibrahim (۱۴۱۳ AH). Islamic Revolutionary Praises around ...
  • Sadr al-Din Shirazi, Mohammad ibn Ibrahim (۱۹۶۱). Fraction of Asnam ...
  • Sadr al-Din Shirazi, Mohammad ibn Ibrahim (۱۹۸۱). Commentary on Al-Quran ...
  • Sadugh, Abu Ja'far (۱۹۹۸). Ma'ani al-Akhbar. Translator: Abdolali Mohammadi Shahrudi. ...
  • Samadi Amoli, Davood (۲۰۱۰). The Description of the Full Human ...
  • Samadi Amoli, Davood (۲۰۱۴). Explanation of the Lessons of Self-Knowledge. ...
  • Seraj Tusi, Abu-Nasr (۱۹۱۴). Al-Lama fi Al-Tasouf. Excerpts: Reynold Alan ...
  • Seyyed Ghotb, Ibn Ibrahim Sha'zali (۱۴۱۲ AH). Sufi Solel al-Quran. ...
  • Shahroudi, Abdul Wahhab (۲۰۰۴). Heavenly Organon; An Investigation into the ...
  • Shaker, Mohammad Kazem (۱۹۹۷). Methods of Qur'anic Interpretation. Qom: Islamic ...
  • Shojaei, Hossein & Colleagues (۲۰۱۵). "The Specification of Criticisms on ...
  • Shojaei, Mohammad (۱۳۸۰ AH). Theoretical Basics of Cultivation (Articles). Tehran: ...
  • Siouti (۱۴۱۶ AH). Al-Etaqan fi ulom al-Quran. Beirut: Dar al-Fakr.. ...
  • Stace, Walter Trance (۱۹۸۲). Gnosticism and Philosophy. Translator: Baha'ddin Khorramshahi. ...
  • Tabarsei, Fazl ibn Hassan (۱۹۹۳). Assembly of the Al-Bayan Fei ...
  • Tabatabai, Seyyed Mohammad Hossein (۱۴۱۷ AH). Al-Mizan Fei Tafsir Al-Quran. ...
  • Tabatabai, Seyyed Mohammad Hossein (۱۹۹۹). Shi'a in Islam. Qom: Islamic ...
  • Tahanvi, Mohammad ibn Ali (۱۹۹۶). A Lexicon for the Terminology ...
  • Tamimi Maghrebi, Abu Hanifa Na'man ibn Muhammad (No Date). Tawil ...
  • Yathribi, Seyed Yahya (۲۰۱۳), Theoretical Mysticism: Research in the Evolutionary ...
  • Zahabi, Mohammad Hussein (No Date). Al-Tafsir and Al-Mofassrun. Beirut: Dar ...
  • Zarghani, Mohammad Abdul Azim (۲۰۰۶). Manahel al-Erfan fi Science al-Quran. ...
  • Zarrinkoob, Abdolhossein (۱۹۸۳). The Value of Sufi Heritage. Tehran: Amir ...
  • Zarrinkoob, Abdolhossein (۲۰۰۰). Sere Ney. Tehran: Scientific.. ...
  • Zarrinkoob, Abdolhossein (۲۰۰۴). Iranian Sufism in its Historical Perspective. Translator: ...
  • نمایش کامل مراجع