تبیین شاخص های معماری بر منظر شهری

منظر شهری از مهم ترین مباحث و مسائل شهری است که مورد توجه معماران، طراحان و روانشناسان محیط و جامعه شناسان قرار گرفته است. امروزه در جهان توسعه یافته شهرها به صورت شرکت های رقیب عمل می کنند که تلاش دارند سهم بیشتری از بازار سرمایه، استعدادهای برجسته و توجه جهانی را به خود اختصاص دهند بدین ترتیب برای تدارک منظرهای شهری خوب و برجسته با یکدیگر رقابت می کنند بنابراین منظر شهری جدا از نقش آن به عنوان لایه ای در شکل گیری فرم شهری به عنوان ابزاری در خدمت دولت ها و حکومت ها قرار دارد تا توان جذب گردشگران و سرمایه های جهانی را افزایش دهد. بنابراین شهرهای برخوردار از محیط بصری مطلوب قادرند با افزایش تجربه زیباشناختی شهروندان، موجبات ارتقای تصویر ذهنی جامعه از خویش و تقویت غرور مدنی آنان را فراهم سازند. ولی متاسفانه شناخت ماهیت منظر شهری با نوعی سطحی نگری در تعاریف علمی مواجه شده است. خطر جدید این است که در مدت کوتاه شناخت آن در ایران به دلیل تعاریف شخصی و سلیقه ای تا حد یک مفهوم خرد و کوچک تقلیل یابد. لزوم تبیین مفهوم منظر شهری در هر حوزه تخصصی مطرح است و توجه بر این اساس بویژه در ایران به دلیل توسعه سریع حوزه های تخصصی و رشته های نوین اهمیت بیشتری دارد بر این اساس اهداف تحقیق حاضر عبارت است از ارائه تعریفی از منظر شهری ابعاد آن و ارائه عوامل موثر بر منظر شهری. روش تحقیق این مقاله از نوع کیفی بوده و با استدلال منطقی به واسطه مطالعات کتابخانه ای به مرور ادبیات موضوع در حوزه منظر شهر پرداخته است که از طریق مطالعات منابع مرتبط و مرور جامع آن شاخص های منظر شهری به دست آمده است. نتایج نشان می دهد که زیباشناسی منظر شهری شامل چهار مرحله: مطالعه عناصر عینی منظر شهری؛ مطالعه عوامل سازمانی عناصر که منجر به پتانسیل برانگیختگی می شوند؛ مطالعه ویژگی های ذهنی مشتق شده شکل محیطی و مطالعه پاسخ زیباشناختی انسان به محیط است.

کلیدواژه ها:

معماری ، منظر ، منظر شهری ، فضای شهری