جستاری بر طراحی فراگیر در معماری

در هر جامعه ای، افراد و گروه هایی وجود دارند که به سبب شرایط خاص فیزیکی، حسی و ادراکی خود، با محدودیت هایی دست و پنجه نرم می کنند که تعامل آن ها با محیط را تحت تاثیر خود قرار می دهد. ناتوانایی های ذهنی و حرکتی همواره برای این بخش از جمعیت محدودیت ایجاد می کند اما این محدودیت ها نباید مانعی در مقابل دست یابی آن ها به محصولات و فضاهای مورد نظرشان تلقی گردد. به منظور رفع این معضل، طراحی فراگیر با ایجاد محصولات و فضاهایی که قابلیت دسترسی و استفاده برابر را برای همه ی کاربران فراهم می کند و نمود تامین عدالت و ایمنی اجتماعی است، کارگشا است. این طراحی را می توان فرایندی دوراندیشانه دانست که نتایج حاصل از آن می تواند تمامی افراد جامعه را منتفع سازد، زیرا افراد سالم و بی نقص نیز در طول عمر خود می توانند بارها دچار ناتوانایی های موقتی گردند. هدف از این تحقیق، بررسی مقالات موجود در مورد طراحی فراگیر در حیطه ی معماری است تا با دسته بندی و جمع بندی آن ها بتوان ارزیابی نقادانه ای بر طراحی فراگیر داشت و از این طریق بستری برای آشنایی معمارن و برنامه ریزان شهری با این رویکرد فراهم نمود. هم چنین امید بر آن است که پژوهش پیش رو در بهبود سرعت و کیفیت پژوهش های آتی در این باب مفید واقع شود. در راستای دست یابی به این اهداف، از راهکار اسنادی و راهبرد کتابخانه ای استفاده شده است. از آن جا که استفاده از تمهیدات طراحی فراگیر، فضا های معماری را برای همه قابل دسترس تر و از نظر استفاده بهینه تر، مطلوب تر و در یک کلام فراگیر می سازد؛ نتایج این تحقیق می تواند گامی موثر در راستای تحقق آرمان استفاده ی برابر برای همه ی انسان ها باشد.

کلیدواژه ها:

طراحی فراگیر ، معلول ، دسترسی ، عدالت ، همگانی