بازشناسی آرایه ها در معماری لبه های شهری بافت تاریخی گرگان

شهر و کالبد آن تبلور داده ها و ستانده های فرهنگ و تمدن ها و «لبه های شهری» به عنوان آیینه ی این داد و ستدها، ابعاد ملموس و ناملموس حیات مدنی و عمق تاریخی شهر را از طریق نظامی از نشانه ها، الگوها و آرایه ها تجلی بخشیده و فرصت بروز خارجی آن را مهیا می سازد. از این حیث معماری لبه های شهری در مقیاسی میانه امکان خوانش کلیت شهر را به مثابه یک «متن» منسجم و همآهنگ فراهم می آورد. در این گونه مواجهه، ادبیات «لینچ» و «بنتلی» در تعریف «لبه» و ماهیت آن به عنوان عنصری حائز اهمیت در خوانایی و معرفی شهر به مخاطب قابل درنگ می باشد. امروزه در اثر کاهش توجه به کیفیت ها و ویژگی های معماری جداره ها و نیز نقش آن ها در انسجام کالبدی منظر شهری، شاهد روند فزاینده ی فرسایش و زوال آرایه ها و تزئینات وابسته به معماری لبه ها در شهرها و زمینه های باارزش میراثی هستیم. پژوهش حاضر با هدف شناخت نقشمایه ها و آرایه های شهری در محدوده ی بافت باارزش شهر گرگان، با بهره گیری از راهبرد کیفی و روش توصیفی تحلیلی سعی در تبیین جایگاه و اهمیت آن ها در معماری لبه های شهری داشته و در نهایت به ارائه ی دسته بندی مشخصی از تنوع این آرایه ها می پردازد. دستاورد این پژوهش در پیوست مطلوب بافت ارزشمند به بدنه ی شهر امروز و تبدیل آن به یک کل واحد، که از ضرورت های یک شهر پاسخده و پایدار است، یاری خواهد نمود.

کلیدواژه ها:

آرایه ، لبه ی شهری ، معماری لبه های شهری ، منظر شهری ، بافت تاریخی ، شهر گرگان