تکریم حیات و تحولات تقنینی ایران

قانونگذار ایران متاثر از حقوق اسلام و در راستای تکریم حیات، جرایم سالب حیات اعم از عمد و غیر عمد را جرم انگاری کرده و برای آن ها ضمانت اجراهای کیفری و مدنی در نظر گرفته است. با وجود این برخی از احکام قانونی به ویژه در قانون مجازات اسلامی(مصوب ۱۳۷۰) با پاسداشت حیات انسانی موافقت ندارد. از مهمترین این موارد، سپردن اجرای کیفرهای سالب حیات به دست افراد در تبصره ۲ ماده ۲۹۵ و ماده ۲۶۶ قانون مجازات اسلامی، وجود کیفر رجم در ماده ۸۳ قانون مذکور، اعدام افراد زیر ۱۸ سال و مبهم بودن حکم قتل ناشی از ترحم در این قانون است. لذا قانون گذارکیفری با توجه به این ایراد در لایحه مجازات اسلامی(مصوب بهمن ماه ۱۳۹۰) تغییراتی ایجاد کرده و اصولا اجرای کیفرهای سالب حیات را به دادگاه سپرده است و از ذکر صریح مجازات رجم درلایحه مزبور خودداری کرده است. همچنین از حکم قتل ترحمی ابهام زدایی کرده و برای اجرای کیفر سالب حیات افراد زیر ۱۸ سال نیز محدودیت های خاصی قائل شده است؛ با وجود این لایحه مجازات اسلامی مصون از کاستی نیست و این مقاله ضمن آشکارکردن ایرادها، پیشنهادهای اصلاحی خود را ارائه می کند.

کلیدواژه ها:

حق حیات ، جرم انگاری ، رفتارهای ناقض حق حیات ، مجازات های سالب حیات ، قتل ترحمی