گذر از سنت به مدرنیته در خانواده ایرانی با تکیه بر رمان «مادرم بی بی جان»

هدف این جستار، بررسی تاثیر مدرنیته بر خانواده ایرانی با تکیه بر رمان «مادرم بی بی جان» از اصغر الهی است. در این رمان، نویسنده کوشیده است نشان دهد ایجاد مدرسه به شیوه نوین و احزاب سیاسی، مهمترین عوامل ورود مولفه های مدرنیته به خانواده های ایرانی، و نتیجه این امر، نیز شکاف نسلی بوده است. تقابل بین کارکرد خانواده با مدرسه و اداره، تقابل نگرش سنتی و مدرن به زمین و طبیعت، تقابل بین جبر و اختیار، تغییر در نگرش های دینی، ازدواج، تغییر در روابط بین اعضای خانواده و ماندن زنان در عرصه خصوصی یا وارد شدن آنان به عرصه عمومی، برخی از مسائل مطرح شده در این مقاله هستند. در خانواده بی بی جان، مادر شخصیتی سنتی است که هیچ یک از مولفه های مدرنیته را نمی پذیرد و هرگونه تغییر را بی دینی و بی مذهبی می خواند. پدر ضمن سنتی بودن، خواهان برخی تغییرات به خصوص در شیوه کار کردن به شکل سنتی است. اسکندر به عنوان راوی داستان، هم به ارزش های سنتی متمایل است و هم به ارزش های مدرن. رشید، شخصیتی است که تنها مولفه های مدرنیته را پذیرفته است و در پی این است که ارزش های سنتی را تغییر دهد. از نظر نویسنده، خانواده ایرانی نمی تواند به شکل سنتی باقی بماند.

کلیدواژه ها:

رمان مادرم بی بی جان ، سنت ، مدرنیته ، خانواده ، کارکرد ، ساختار