آموزه های شاهنامه به نظامیان: فرجام فرمان ناپذیری فرماندهان سپاه از فرماندهی کل

از نظر شاهنامه، نظامیان و بویژه فرماندهان در ماموریت های رزمی خود، هرگز نباید از حریم موازین انسانی، جوانمردی و آزادگی تجاوز کنند. در لشکرکشی ها نباید به بی گناهان و مردم عادی آسیبی برسد. حتی در مقابل دشمنان هم نباید جانب عدل و انصاف را رها کرده، به بیداد دست یازند. فرماندهان باید مراقب باشندکه قدرتشان، موجب غرور و سرکشی آن ها نشود. در داستان فرود سیاوش، طوس فرمانده سپاه ایران، در راه لشکرکشی به توران، برخلاف فرمان کیخسرو - که فرماندهی کل امور بر عهده اوست- از راه کلات عبور می کند و فرود برادر ناتنی کیخسرو را به ناحق و بی گناه می کشد. غرور او باعث می شود از فرمان فرمانده کل سرپیچی کند و نصایح بزرگان لشکر را نادیده بگیرد. کیفر این سرکشی، علاوه بر کشته شدن پسر و دامادش، دامان همه سپاهیان را می گیرد. از جمله مکافات عمل خودخواهانه و بی خردانه طوس، عبارت است از: گرفتاری او و سپاهیانش در میان تندباد، سرما، برف و یخبندان، شبیخون تورانیان بر سپاه طوس و تلفات فراوان ایرانیان، برکناری طوس و به زندان انداختن او، شکست سنگین سپاه ایران و بازگشت ناکام آنان به ایران و درنهایت مجازات و کیفر اخروی که در انتظار آن ها قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

فردوسی ، شاهنامه ، کیخسرو ، فرود سیاوش ، طوس ، فرماندهی ، غرور و نافرمانی ، مکافات عمل