بررسی سیر تحول رنگ در نگاره هایی با موضوعیت مرگ در سه شاهنامه دموت، بایسنقری و شاه طهماسب

می توان شاهنامه دموت، شاهنامه بایسنقری و شاهنامه شاه طهماسبی را از جمله بزرگترین شاهکارهای هنری ایران دانست. باوجود اینکه موضوع ومتن اصلی این سه نسخه، حماسه بزرگ و با ارزش حکیم ابوالقاسم فردوسی است، اما به دلیل شرایط خاص اجتماعی، سیاسی وعقیدتی، تفاوت های قابل تاملی در نحوه به تصویر کشیدن اینها، قابل مشاهده هستند. سوگواری همراه با مراسم خاص عزاداری، از دیرباز در کنار جشن ها و شادی ها همراه بشر بوده و در هر دوره تاریخی، عقاید و تفکرات حاکم بر جامعه، تاثیراتی رادر شیوه اجرای این مراسم داشته اند. هدف از پژوهش حا ضر، برر سی وتحلیل سیر تحول رنگ در نگاره های با مو ضوعیت مرگ و سوگواری بر اساس شاهنامه هایدموت، بایسنقری و شاه طهماسبی می باشد. با توجه بر موضوع این کار پژوهشی، روش به کار رفته در آن به لحاظ ماهیت بنیادین محسوب می شود که با اتخاذ رویکرد تحلیلی- توصیفی و روش گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای انجام شوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از تکنیک تحلیل محتوا که در زمره روش های کیفی است بهره گرفته شده است. پس از بررسی های انجام شده مشخص شد؛ سیر تحول رنگ در نگاره ها با مو ضوعیت مرگ در شاهنامه های دموت، بایسنقری و طهماسبی دارای وجوه اشتراکی درحوزه هایی همانند؛ ترکیب بندی و چیدمان بوده است. اما یافته ها نشان دادند که نحوه استفاده از رنگ در شاهنامه های مورد مطالعه دارای تفاوت هایی ماهوی و کارکردی می باشد. بر اساس یافته های به دست آمده می توان نتیجه گیری نمود؛ هنرمندان خالق این آثار از رنگ ها بادرخشندگی های مختلف برای برقراری ارتباط بیشتر عناصر با محوریت موضوع اثر استفاده کرده؛ در نتیجه رنگ در کیفیت بیانگری نگاره اثرگذاری قابل توجهی را دارا می باشد.

کلیدواژه ها:

نگارگری ، آیین مرگ و سوگواری ، شاهنامه دموت ، شاهنامه بایسنقری ، شاهنامه طهماسبی