روایت شناسی افسانه های آذربایجان برمبنای شخصیت محوری زن

فولکلور یا دانش عامه از بارزترین جلوه های فرهنگی هر قوم است؛ این دانش به مثابه تابلویی است که طرح ها و رنگ های فرهنگ و سنتیک قوم را به نمایش می گذارد. افسانه های عامیانه یکی از زیرمجموعه های این دانش محسوب می شود؛ دانشی که سعی دارد از پسعادی ترین و ساده ترین عناصر یک قوم به درونی ترین لایه های آن نفوذ کرده، به تجزیه و تحلیل آنها بپردازد. این مقاله برآن است، بامطالعه ی پنجاه افسانه ی عامیانه ی آذربایجان به نوع نگاه جامعه ی آذربایجان به شخصیت و نقش زن برسد. بدین منظورشخصیتمحوری زن به شیوه ی ریخت شناسی پراپ مطالعه شد و سپس مفهوم و محتوای آنها به روش تحلیل محتوا مورد پژوهش قرارگرفت.با مطالعه ی ساختار قصه ها چگونگی حضور زن در قصه های آذربایجان به عنوان نمادی از جامعه مورد بررسی قرارگرفت و نتایجی حاصلگردیدکه هرچند زنان بیشتر موجوداتی خواستنی تصویر شده اند؛ اما توانایی های ایشان در زمینه های مختلف قابل توجه است. در ضمنباید با حفظ ضوابطی در جامعه حضور پیدا کنند. این حضور چه درخانه و چه بیرون از خانه می باید کنترل شده و با رعایت مسایلی باشدکه مطابق با عرف جامعه است. عرفی که مردان و زنان هر دو بر آن نظارت دارند ولی عمده ترین مجریش مردان هستند.

کلیدواژه ها:

ریخت شناسی ، افسانه های عامیانه ی آذربایجان ، شخصیت زن ، تحلیل محتوا