الگویابی جنسیتی در قصه اطفال ایرانی و عربی (نمونه موردی صمد بهرنگی و کامل الکیلانی)

نقش و جایگاه جنسیت مونث در اجتماع موضوعی است که با وجود تحولات دنیای معاصر، هنوز هم چندان مطرح نبوده و تمامی هنجارهای اجتماعی در خدمت مردسالارانه بودن جامعه شکل گرفته اند. یکی از عرصه هایی که نقش گسترده ای در شکل گیری جایگاه یک زن در جامعه ایفا می کند، داستان و ادبیات کودک است. از این رو در راستای بازتاب نقش زن در ادبیات کودک، گریزی به دو نویسنده معاصر و مطرح کودک در دو کشور ایران و مصر زده شده تا با توجه به نمونه های مطرح شده به عنوان مشتی از خروار، نقش زن در جوامع ایرانی و عربی بررسی گردد. صمد بهرنگی و کامل کیلانی هر دو نویسنده کودک بوده و با توجه به فضای ترسیم شده در داستان های کودکانه در دو فرهنگ و جامعه متفاوت، باز هم نقش زن در داستان کودک مشابه است. غالب نقش های اول مرد، و زنان با نقش های حاشیه ای داشته یا در راستای پررنگ شدن نقش مردان در داستان حضور می یابند. در این پژوهش که به شیوه کتابخانه ای گردآوری شده است نشان داده شده که غالب فضایل اخلاقی و قدرت جوامع در دست مردان است و زنان در کنار جنس مذکر، یا با ازدواج و حضور مردان نمود می یابند. شناخت نقش زن در داستان کودک جهت ساماندهی جایگاه زن در عنفوان کودکی بسیار مهم بوده و در راستای اصلاح جایگاه فرودست آنان اهمیت بسزایی دارد. با توجه به بالندگی ادبیات تطبیقی از جایگاه والایی برخوردار گریده و عصر انزواگرایی فرهنگی با توجه به آغاز عصر فناوری اطلاعات رو به افول است.

کلیدواژه ها:

نقش زن ، صمد بهرنگی ، کامل کیلانی ، ادبیات کودک ، داستان