فرایند ارزیابی عاطفی سرعت تغییرات کالبدی در محیط مسکونی از نگاه کاربران بر اساس معیار رضایت مندی مطالعه موردی: محله نیاوران

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 233

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_URBS-5-17_002

تاریخ نمایه سازی: 17 دی 1400

چکیده مقاله:

طراحی شهری باهدف ارتقاء کیفیت مکان زندگی، توجه ویژه ای به روند دگردیسی کالبدی در محیط مسکونی دارد؛ محیط هایی که سرعت های مختلف تغییرات کالبدی را در دوره های دگردیسی تجربه کرده اند. ازاین رو فهم چرخه های ناهماهنگ و متوالی ساخت وساز در سرعت های مختلف در راستای ارزیابی کیفیت محیط مسکونی از سوی ساکنین است. هدف پژوهش حاضر دستیابی به چارچوب مفهومی جهت فهم فرایند تجربه، ادراک و ارزیابی ساکنین از تغییرات کالبدی در سرعت های مختلف بر اساس معیار رضایت مندی است. این پژوهش به صورت کیفی و به روش نمونه موردی انجام شده و با روش های ریخت شناختی، پرسشنامه نیمه ساختاریافته و مصاحبه عمیق جهت گردآوری اطلاعات همراه شد. بر اساس نظرخواهی از ساکنین محله نیاوران و مقایسه نتایج آن با بررسی های ریخت شناسانه، سه گروه از کوچه ها که سرعت های کم، متوسط و بالای تغییرات کالبدی را سپری کردند، به عنوان واحدهای مطالعه انتخاب شدند. جامعه آماری پژوهش ۳۸ نفر از ساکنین اصیل بوده اند که بر اساس بازه زمانی ۲۰ ساله به عنوان سن بازسازی ذهنی در نیاوران، با نمونه گیری هدفمند از ۶ کوچه با سرعت های کم، متوسط و زیاد تغییرات کالبدی طی این زمان، انتخاب شدند. مصاحبه عمیق بر اساس پرسش های کیفی پژوهش، مبنای گردآوری داده ها قرار گرفت. جمع آوری و تحلیل داده ها به روش پدیدار نگاری انجام شد. پس از پیاده سازی مصاحبه ها به روش کدگذاری نظری، مقایسه کدها و تشخیص تفاوت ها و شباهت ها، زمینه های اصلی استخراج شدند. با تعیین ساختار تجربه و فضای نتیجه از بررسی زمینه های اصلی، ارتباط میان ارزیابی عاطفی و رضایت مندی در هر یک از سرعت ها تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که تجربه و ارزیابی ساکنین در سرعت های مختلف تفاوت های معناداری باهم دارند. درجه بندی تغییرات بر اساس میزان کنترل پذیری آن ها در سرعت کم، ساده سازی تغییرات و توجه به انطباق باارزش های مکانی در حال تغییر در سرعت متوسط و نهایتا تثبیت استانداردهای ذهنی با گسست تدریجی از گذشته و تنظیم سطح انطباق با ابعاد زمانی تغییرات به جای ابعاد مکانی در سرعت بالا، معیارهای ارزیابی ساکنین را شکل دادند. فرایند تنظیم نگرش و درک و تفسیر تغییرات بر اساس تعاملات اجتماعی و پذیرش معانی جدید نیز در سرعت های مختلف مشترک و با افزایش سرعت پررنگ تر می شود. چارچوب مفهومی پژوهش این امکان را برای طراحان و برنامه ریزان شهری فراهم می آورد تا به موضوعات واجد اهمیت، از منظر ساکنین جهت سیاست گذاری در ابعاد کالبدی محیط های مسکونی دست یابند.

نویسندگان

هادی پندار

دانشجوی دکترای طراحی شهری دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی- مربی و عضو هیئت علمی گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران.

کامران ذکاوت

دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Atlas,N and Özsoy,A, ۱۹۹۸. Spatial Adaptability and Flexibility as Parameters of ...
  • Amerigo,M and Aragones,I.J. ۱۹۹۷. “A theoretical and methodological approach to ...
  • Baba, Y. and D. M. Austin.۱۹۸۹. Neighborhood Environmental Satisfaction, Victimization, ...
  • Bentley, Ian. ۱۹۹۹. Urban Transformations- Power, people and urban design. ...
  • Campbell, J.M. ۱۹۸۳. Ambient Stressors. Environment and Behavior, ۱۵ (۳): ...
  • Clitheroe, H.C., Stokols, D. & Zmuidzinas.M. ۱۹۹۸. Conceptualizing the context ...
  • Danaifar, Hassan. Kazemi, SH. ۲۰۰۹. In interpretive research promotion organization: ...
  • Gall, Meredith. Borg, Walter Gall, Joyce. (۱۹۴۲). Quantitative and qualitative ...
  • Hall, A. C. ۲۰۰۰. A New Paradigm for Development Plans, Urban Design International, Volume ۵, pp. ۱۲۳.. ...
  • Hur, M.L.A. ۲۰۰۸. Neighbourhood satisfaction, physical and perceived charactristics. PhD ...
  • Marans, R. W. and W. Rodgers: ۱۹۷۵, ‘Toward an understanding ...
  • Marans.W, R., Oktay, D., Rustemli, A. ۲۰۰۹. Neighborhood Satisfaction, Sense ...
  • Marton, F. and Yan Pong, W. ۲۰۰۵. On the unit ...
  • Marton, F. ۱۹۸۸. Phenomenography: a research approach to investigating different ...
  • Nasar, JL. ۱۹۹۴. Urban design aesthetics: The evaluative quality of ...
  • ۲۰۱۱. Environmental Psychology and Urban Design. Banerjee, Tridib. Anastasia Loukaitou-Sideris ...
  • Noortqany,A . Faridani,S . Pourdeihimi,Sh. (۲۰۱۳). Identity and housing; check ...
  • Oktay, D., Maran.W.R. ۲۰۱۱. Neighborhood satisfaction among diverse groups of ...
  • Pollock, Naomi B F.۲۰۱۳. "Contextual Adaptation. Human Functioning as Dynamic ...
  • Russell, J. A. ۱۹۸۰. A circumplex model of affect. Journal ...
  • Russell, J. A. and Pratt, G. ۱۹۸۰. A description of ...
  • Russell, James A., Lawrence M. Ward and Geraldine A. Pratt ...
  • Russell,A.L and Ulrich.F.U .۱۹۸۴. Adaptation level and affective appraisal of ...
  • Sell, J.L and Zube, E.H.۱۹۸۶. Perception of and response to ...
  • Strauss, Anselm and Corbin, Juliet.۲۰۱۱. Basics of qualitative research: Techniques ...
  • Whitehand, I. W. R. ۱۹۸۸. The Changing Face of Cities: A ...
  • Wolhwill, J.F .۱۹۷۳. "Human adaptation to levels of environmental stimulation.". ...
  • Wolhwill, J.F. and Kohn, I. ۱۹۷۳. “The Environment as Experienced ...
  • Yin, R.K. ۲۰۰۳. Case study research design and methods (۳rd ...
  • Van Poll, R. ۱۹۹۷. The Perceived Quality of the Urban ...
  • ۲۰۰۰. Approaches and methods of urban residential environmental quality assessment. ...
  • نمایش کامل مراجع