ارزیابی مهم ترین فاکتور در انتخاب محل ساخت سد های بتنی وزنی

این نوع سدها عموما با استفاده از بتن و سنگ ساخته می شوند و اساس کارشان در بستن راه آب استفاده از وزن مواد بکار رفته است (۱). سدهایوزنی با توجه به ارتفاعشان میتوانند به کوتاه (کمتر از ۱۰۰ فوت)، متوسط (بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ فوت) و بلند (بیشتر از ۳۰۰ فوت) دسته بندی شوند(۲). با توجه به شرایط اقلیمی کشور و کمبود منابع آب دایمی و خشکسالی های ممتد در بیشتر مناطق، لازم است که آبهای سطحی حاصل از بارندگی های سالیانه که در اکثر مواقع بدون استفاده آنچنانی از دسترس خارج می گردد کنترل و مورد استفاده قرار گیرند. از آن جایی کهسدهای مخزنی و رسوب گیر در تامین آب مورد نیاز برای مصارف مختلف نقش تعیین کننده ای دارند و از طرفی با توجه به فراگیر شدن احداثسدهای جدید در غالب نقاط کشور و در نهایت معرفی شدن ایران به عنوان یکی از سه کشور برتر دانش فنی سدسازی جهان و نیز هزینه هایهنگفت ساخت این سدها، لازم است که مطالعات بطور دقیق و جامع انجام گردد تا شاهد نتایج معکوس این پروژه ها نباشیم. یکی از مهمترین وابتدایی ترین پارامترهای ساخت سد، مکان یابی احداث سازه می باشد که تاثیر کلیه فاکتورهای موثر اعم از توپوگرافی و ظرفیت ذخیره محل،شکل دره، امتداد و شیب لایه های زمین شناسی، فاصله با گسل، نفوذپذیری و عدم فرار آب از مخزن، بار رسوبی و... بایستی به طور دقیق در آنمورد بررسی قرار گیرد زیرا در غیر این صورت علاوه بر هدر رفت هزینه ها چه بسا با شکست سازه شاهد سیلاب های مهیب مصنوعی باشیم و یااحداث سازه در مکان نامناسب هیچ کاربردی در بحث مهار آب نداشته باشد و فقط به عنوان یک دیواره خاکی یا بتونی عمل نماید. از این رو درمقاله حاضر با مطالعه و بررسی منابع مختلف داخلی و خارجی، به طور مفصل به این فاکتورهای مهم پرداخته شده است. بی شک این فاکتورهامی تواند به عنوان یک دستورالعمل اولیه جهت تعیین مکان های مناسب احداث این سازه ها مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

سد های بتنی وزنی ، انتخاب محل ، ساخت