جایگاه تکتونیکی کمپلکس ولکانو- پلوتونیک ماهیرود: نگرشی متفاوت بر تاریخچه ژئودینامیکی شرق ایران

کمپلکس ولکانو- پلوتونیک ماهیرود که به عنوان گروه چشمه استاد نیز شناخته می­شود، مجموعه­ای از چندین توده نفوذی و توالی­های آتشفشانی- رسوبی است که در حاشیه شمال شرقی پهنه جوش­خورده سیستان رخنمون دارد. سنگ­های آذرین این کمپلکس شامل گدازه­های آتشفشانی و آذرآواری با ترکیب آندزی‎بازالت، دیاباز، میکروگابرو و داسیت هستند که یک استوک تونالیتی با سن کرتاسه فوقانی (Ma ۲/۳ ± ۴/۷۹) دیابازها را قطع کرده است. سنگ­های آتشفشانی کمپلکس ماهیرود از دیدگاه ژئوشیمی خصوصیات سری‎های ماگمایی کالک­آلکالن و توله‎ایتی دارند. نمودارهای عنکبوتی بهنجار شده عناصر فرعی و REE نسبت به MORB و کندریت، الگوهایی شبیه سنگ‎های متعلق به محیط های بالای منطقه فرورانش (SSZ) و خصوصا جزایر قوسی امروزی (IAT) نشان می­دهند. مطالعات شیمی کانی­های کلیدی موجود در سنگ های آتشفشانی، نظیر کلینوپیروکسن، نتایج مشابهی در بر داشته است. حضور احتمالی یک رشته جزایر قوسی پیشنهاد شده در این تحقیق به نام کمپلکس ماهیرود، قابل مقایسه و احتمالا در ادامه مجموعه جزایر قوسی پاکستان از جمله چاگی- راسکوه و کوهستان به سن کرتاسه تا ائوسن است. بر اساس این واقعیت، باید اقیانوسی بزرگ­تر و عریض­تر از آنچه قبلا به عنوان یک آبراهه اقیانوسی فرعی برای اقیانوس سیستان در محیط ریفت درون قاره­ای پیشنهاد شده است، در نظر گرفت.

کلیدواژه ها:

جزایر قوسی ، آندزی بازالت ، جایگاه تکتونیکی ، چشمه استاد ، کمپلکس ماهیرود ، پهنه جوش خورده سیستان ، شرق ایران