مطالعه توان تثبیت نیتروژن مولکولی سه رقم اصلی سویای کشور در همزیستی با باکتری برادی ریزوبیوم ژاپونیکوم به روش رقت ایزوتوپی نیتروژن- ۱۵ در ایران

مطالعه گلدانی حاضر با هدف مقایسه توان همزیستی سه رقم اصلی سویای کشور؛ سحر، ویلیامز و کلارک ۶۳ در همزیستی با یک سویه کاملا موثر باکتری برادی ریزوبیوم ژاپونیکوم در قالب بلوکهای کامل تصادفی، در خاک فاقد باکتری بومی همزیست و دارای نیتروژن کم در شرایط مناسب اتاق رشد  با چهار تکرار انجام گرفت. در هر گلدان به میزان ۳.۵کیلوگرم خاک یکنواخت شده توزیع و هر بذر با یک میلی لیتر از مایه تلقیح سویه کاملا موثر گلدکت با غلظت ۱۰۸ باکتری درمیلی لیتر تلقیح شد. به منظور بررسی مقادیر نیتروژن مولکولی تثبیت شده به  روش ایزوتوپی نیتروژن- ۱۵ به گیاهان تثبیت کننده و مرجع، به ترتیب سولفات آمونیوم نشاندار با غنای ۹.۶۱۶  و ۲.۰۸۶ درصد اتم نیتروژن ۱۵ اضافی در مقادیر ۶.۶۷  و ۳۳.۳۳  میلی گرم در کیلوگرم داده شد. رطوبت گلدان ها با آب مقطر در حدود ۸۰ درصد ظرفیت رطوبی مزرعه نگه داشته شد. عملیات برداشت گیاهان به صورت سبز، در مرحله دانه بندی کامل سویا صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل، رقم سحر نسبت به دو رقم ویلیامز و کلارک-۶۳، در اکثر شاخص های معتبر از جمله مقدار نیتروژن حاصل از هوا درگیاه، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک غده های ریشه ای وکل وزن خشک گیاه، برتری معنی داری نشان داد. در هر سه رقم سویا بالغ بر۹۰ درصد نیاز نیتروژن از طریق همزیستی تامین شد. تفاوت ارقام سویا برخلاف شاخص «درصد نیتروژن حاصل از هوا در گیاه» در شاخص «مقدار نیتروژن جذب شده از هوا در گیاه» معنی دار و معلوم شد.

کلیدواژه ها:

نیتروژن-۱۵ ، رقت ایزوتوپی ، ارقام سویا ، تثبیت بیولوژیک نیتروژن ، برادی ریزوبیوم ژاپونیکوم