اصل «صرفه جویی کیفری» مبنای تفسیر احکام و قوانین جزایی اسلام

اصل صرفه­جویی کیفری یکی از بنیادی­ترین اصول در حوزه­ی حقوق کیفری است که پیچیدگی و سختی­هایی را که در برابر حقوق جزا به عنوان یکی از محدودیت­های حقوق و آزادی شهروندان وجود دارد با اندکی ملایمت و سازگاری از بین می­برد. این اصل در واقع، به دنبال تحدید و مرزبندی قلمرو مجاز مداخله­ی حقوق کیفری در حوزه حقوق و آزادی­های شهروندان می­باشد. التزام به اصل صرفه­جویی کیفری نه تنها موجبات استفاده­ی بهینه از حقوق کیفری در جایگاه مناسب آن را فراهم می­سازد بلکه در عین حال، زمینه­ی توجه سیاست­گذار جنایی اسلام به استفاده از ابزارها و نهادهای حقوقی- اجتماعی را نیز فراهم می­سازد.  قاعده قبح عقاب بلابیان، قاعده درا، اصل احتیاط در دماء، فروج، اعراض و اموال، اصل تفسیر مضیق، ابتنای شارع بر سختگیری در مرحله ثبوت و اثبات جرم و بنای حدود بر تسامح و تخفیف در اجرای مجازات­ها، اصل اباحه، اصل اعتبار مصلحت در تعیین مجازات و اصل عدم ولایت، تاسیس چنین اصلی را موجه می­سازد. بدون تردید کاربست این اصل در فرایند کیفرزدایی، جامعه­ی غیرمتورم کیفری را مواجه خواهد بود و افزون بر این، بستر تحقق عدالت کیفری را هموارتر خواهد ساخت.

کلیدواژه ها:

اصل صرفه جویی کیفری ، تفسیر فقه جزایی ، عدالت کیفری ، سیاست کیفرزدایی